Met een gloedvol betoog heeft professor Wouter Veraart gisteren tijdens de Gerbrandy Lezing een lans gebroken voor de rechtsstaat. Met teksten als ‘Een vrije rechtspraak en een vrije advocatuur moeten de politiek in de benen kunnen bijten’ en ‘Rechtspraak is genadebrood geworden’ kreeg hij de zaal volledig op zijn hand.
Door te bezuinigingen op de rechtspraak en het OM en te korten op de rechtsbijstand zijn de kabinetten Balkenende IV en Rutte I en II schuldig aan de afbraak van de rechtsstaat, oordeelde Veraart. Hij beschuldigde de politiek van onverkwikkelijke koehandel met de rechtspleging. “De rechtspleging lijkt een kostenpost geworden. Is het niet vernederend dat de rechtspraak jaar in jaar uit moet bedelen om geld? Kennelijk ziet Den Haag niet dat rechtspraak een moreel kader biedt.”
Hij besloot zijn inleiding met de hartenkreet: “Advocaten en rechters moeten ongestoord kunnen werken. De rechtstaat is compleet, anders zal er geen rechtstaat zijn.”
Het – vooral uit advocaten bestaande publiek – in Sociëteit De Witte beloonde hem met een daverend applaus, en ook tijdens de erop volgende paneldiscussie met politici en advocaten was het koekoek één zang. Zo’n beetje iedereen was het eens met de stelling dat de justitiebegroting 2016 onomkeerbare schade toebrengt aan de rechtspleging.
Als enige verdediger van het kabinetsbeleid kreeg VVD-Tweede Kamerlid Foort van Oosten daarom de volle laag. Met uitspraken als ‘U schetst een te zwartgallig beeld van de rechtspleging’ en ‘Ik kan aan mijn achterban toch niet uitleggen dat Volkert van der G. steeds maar op staatskosten procedures voert’ joeg hij de zaal fors in de gordijnen.
De sfeer werd zo zeer anti-Foort van Oosten dat gespreksleider Ferry Mingelen zich genoodzaakt voelde om het voor de VVD-parlementariër op te nemen: “U vindt de rechtspraak allemaal heel belangrijk. Maar ik kan u zeggen dat ik vaak debatten leid over andere onderwerpen zoals zorg en onderwijs. En daar zegt ook iedereen dat er niet bezuinigd mag worden. Maar ja, het moet wel ergens vandaan komen.”
