Zo’n 18.000 keer per jaar verhalen slachtoffers van misdrijven de schade tijdens het strafproces op de dader. Dat blijkt uit de studie Civiel schadeverhaal via het strafproces.
In de studie door Universiteit Utrecht en Utrecht Centre for Accountabilaty en Liabilaty Law (Ucall) is onderzocht hoe het in de praktijk gaat met het verhalen van schade door slachtoffers op daders in strafzaken. Sinds een wetswijziging in 1992 (de ‘Wet Terwee’) wordt gekeken of een vordering van een slachtoffer een strafproces tegen een verdachte wel of niet onevenredig belast. Anders gesteld: de geleden schade moet een bijzaak zijn in het proces, anders verstoort de behandeling van de claim te zeer de inhoudelijke behandeling van de strafzaak. `
Als de schade te ingewikkeld is, moet het slachtoffer voor het verhalen hiervan een aparte, civiele procedure tegen de dader starten. In 2011 is het criterium van ‘onevenredige belasting’ verruimd.
Een belangrijke uitkomst van het onderzoek is dat officieren van justitie, rechters en advocaten vrijwel unaniem zeggen dat sprake is van voortschrijdende gewenning en acceptatie van het civiele schadeverhaal als vast onderdeel van de strafrechtelijke afdoening.
De praktijk van het verhalen van schade door slachtoffers in het strafproces is nog niet uitgekristalliseerd, zeggen de onderzoekers. Belangrijkste punt is dat het nog steeds niet duidelijk is wanneer sprake is van ‘onevenredige belasting’ van het strafproces. De onderzoekers stellen dat die vraag ook na dit onderzoek nog openstaat. Volgens hen is reflectie nodig om te bepalen waar de grens ligt en welke overwegingen daaraan ten grondslag liggen. Dit moet meer duidelijkheid scheppen over wanneer er via het strafproces schade kan worden verhaald.
