De daling van de geregistreerde criminaliteit, die aan het begin van deze eeuw is ingezet, zet zich verder door. Cijfers van het CBS laten zien dat het in 2017 ging om ‘slechts’ 49 misdrijven per duizend inwoners. In 2001 waren dat er nog 93 per duizend inwoners. Er is geen sprake van een toename van cybercrime.
De geregistreerde criminaliteit begint aan een opmars in de vroege jaren zestig. Tot aan het begin van de jaren tachtig steeg het aantal misdrijven van 13 naar 81 per duizend inwoners. In 1994 telde de politie 92 misdrijven per duizend inwoners en na een korte daling bereikte het aantal misdrijven in 2001 en 2002 het hoogtepunt van 93. Maar vijftien jaar later is het aantal misdrijven weer gedaald tot 49 per duizend inwoners, hetzelfde niveau als rond 1980.
Het totaal aantal geregistreerde misdrijven volgde vooral het verloop van de vermogens criminaliteit, zoals diefstal en inbraak – de grootste groep onder de misdrijven. In het begin van de jaren vijftig was 60 procent van de misdrijven vermogensgerelateerd, in het begin van de jaren zeventig (en de twee decennia daarna) stond het percentage al op 75. In de jaren negentig zette weer een daling in van het percentage vermogensmisdrijven en nam het aandeel van andere vormen van criminaliteit toe. In 2006 waren het vooral vernielingen en verstoringen van de openbare orde (1 op de 5 misdrijven). Sindsdien zitten vermogensmisdrijven weer in de lift waardoor het percentage in 2017 weer iets boven de 60 lag. Dat het aantal vermogensdelicten sinds 2006 redelijk stabiel is, heeft te maken met investeringen in preventie, zoals rolluiken, alarminstallaties en startonderbrekers bij auto’s.
Ook het aantal slachtoffers van moord en doodslag neemt af sinds de jaren negentig. Vielen er in 1997 nog achttien mannelijke slachtoffers (en acht vrouwelijke), in 2017 was dat gedaald tot negen mannen en vijf vrouwen – te vergelijken met midden jaren zeventig. Vond er tot 1965 in heel Nederland ongeveer evenveel moord en doodslag plaats per inwoner, in de jaren negentig vielen er in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag vier maal zoveel slachtoffers per inwoner als in de rest van het land. Datzelfde patroon was ook in 2016 nog zichtbaar. Wat moord en doodslag betreft volgt Nederland de internationale trends. In Nederland vormen afrekeningen in het criminele circuit een kwart van alle moord en doodslag.
Dat alles zegt overigens nog niet veel over de algehele criminaliteit, erkent het CBS in het rapport Het mysterie van de verdwenen criminaliteit, omdat moord en doodslag bijzondere en zeldzame misdrijven zijn, ‘die in principe geen sterk verband hoeven te hebben met de algemene ontwikkeling van criminaliteit’. Volgens de onderzoekers is cybercrime tussen 2012 en 2017 niet gestegen, wel de online koopfraude als onderdeel van cybercrime. Maar dat kan ook te maken hebben met een lage aangiftebereidheid van cybercrime.
