Voorzitter Ruud van Gerven van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) vindt zichzelf niet geschikt als het (externe) gezicht van het notariaat. Van Gerven zegt dit in een toelichting op de aanstelling van de Utrechtse hoogleraar Nora van Oostrom als het nieuwe gezicht van de KNB.
In een video op de website van de KNB presenteert de beroepsorganisatie Van Oostrom, hoogleraar notarieel recht aan de Universiteit Utrecht en onder meer adviseur bij NautaDutilh, als nieuwe woordvoerder.
Van Oostrom noemt het een hele eer en grote verrassing dat de KNB haar vroeg het boegbeeld te worden. “Ik heb de afgelopen tijd de ontwikkelingen binnen de KNB gevolgd, maar nooit daar een rol voor mezelf in bedacht. Ik heb wel een aantal weken bedenktijd genomen. Het is een hele verantwoordelijkheid om zo’n grote beroepsgroep te vertegenwoordigen. Het is een diverse groep en lastig om het standpunt van eenieder te vertegenwoordigen. Dat is eigenlijk onmogelijk. Je moet zoeken naar een middenweg en dat is niet altijd voor iedereen even leuk. Kritiek zal er ongetwijfeld komen. Dat is onontkoombaar. It goes with the job.”
Stoffig imago
Maar waarom iemand van buiten de beroepsgroep aanstellen tot woordvoerder? Acht de organisatie zichzelf daar niet capabel genoeg voor? Van Gerven vertelt dat er behoefte is aan een meer eigentijdse en jeugdige uitstraling. “Het notariaat heeft natuurlijk een stoffig imago. Als ik met mijn 57 jaar bij Pauw & Witteman aanschuif in mijn streepjespak dan zou dat het beeld dat men van het notariaat heeft alleen maar bevestigen, terwijl dat ver van de werkelijkheid ligt. Dat moet veranderen.” Verder geeft hij aan dat het juist in de huidige tijd belangrijk is om een constant gezicht naar buiten toe te hebben. Hij doelt met name op de uitholling van het beroep van de notaris door de politiek. “Onze herkenbaarheid moet groter worden. De voorzitter van de KNB wisselt elke twee jaar. Het is juist nu van groot belang dat we de KNB-gedachte door één persoon voor een lange periode voor het voetlicht brengen.”
Het stoffige imago van het notariaat is een hardnekkig beeld dat blijft hangen volgens Van Oostrom als er niets verandert. “Het duurt verschrikkelijk lang voordat stereotypen uit het collectieve geheugen verdwenen zijn. Mannen met grijs haar in pak zijn niet per definitie synoniem aan slecht, maar als je in de media die archetypes blijft zien dan wordt het verkeerde beeld steeds bevestigd. Het notariaat is juist een heel levend en modern beroep dat met de tijd meegaat en midden in de samenleving staat. Dat wordt geloofwaardiger als dat wordt uitgestraald door iemand die niet ook het klassieke notariaat vertegenwoordigt. Ik denk dat dat de overweging is geweest om in ieder geval te kiezen voor een vrouw.” Of haar blonde haar en jonge ‘look’ ook een belangrijke rol heeft gespeeld, durft zij niet met zekerheid te zeggen.
Zij geeft nog aan dat het bovendien een pluspunt is dat zij geen financiële belangen heeft. “Er zijn natuurlijk beslissingen die wellicht genomen moeten worden die financiële consequenties voor notarissen kunnen hebben. Ik kan dan als woordvoerder optreden zonder dat mij wordt verweten dat ik preek voor eigen parochie.”
Geloofwaardigheid
Een belangrijke issue is in hoeverre de wetenschappelijke onafhankelijkheid van Van Oostrom te verenigen is met een taak als woordvoerder van een beroepsgroep waar zij zelf geen deel van uitmaakt. Van Gerven ziet daarin in ieder geval geen enkel probleem. “Ze zal zo nu en dan van pet moeten wisselen. Als dat maar duidelijk wordt uitgelegd, is dat geen punt. Indien zij maar wel het geluid van de KNB laat horen als zij als woordvoerder optreedt.” Van Oostrom nuanceert dat iets. “Ik heb direct duidelijk gemaakt dat ik geen stellingen zal innemen die haaks staan op mijn innerlijke overtuiging. Los van wetenschappelijke geloofwaardigheid zou ik dat niet naar mezelf kunnen verantwoorden. Zou het gaan om standpunten die echt niet te verenigen zijn met mijn eigen overtuiging dan kan ik me voorstellen dat een bestuurslid het woord zal voeren. Ik denk dat het goed met elkaar te verenigen is en elkaar niet hoeft te bijten. Mocht er wel zo’n moment komen dan is er een mouw aan te passen.”
Vitaal figuur
Zichtbaarder maken hoe belangrijk de notaris voor de samenleving is, is hetgeen Van Oostrom hoopt te bereiken voor de KNB. “Ik denk dat het notariaat zich de afgelopen tijd veel te bescheiden heeft opgesteld en daardoor vaak in verdrukking is gekomen. Voor de politiek is de notaris natuurlijk als makkelijk obstakel te noemen, maar de notaris is een heel vitaal figuur en heeft een belangrijke rol. Dat moet beter voor het voetlicht worden gebracht. Daar ga ik mijn uiterste best voor doen.” Op de vraag of we Van Oostrom binnenkort bij Pauw & Witteman zullen zien, antwoordt zij: “Wat mij betreft wel. Ik weet niet of het feit dat er een nieuwe voorlichter is per definitie aanleiding is om een stoel vrij te maken daar, maar er zijn voldoende interessante dossiers om dat wel te doen.”
Lees hierover ook het weblog van Mr.-hoofdredacteur Michiel van Kleef.
