De politiek heeft het verbruid bij de Nederlander. Nog geen 30 procent van de Nederlandse bevolking heeft vertrouwen in de Tweede Kamer, nog slechts een kwart vertrouwt de regering. Maar ‘een grote middengroep’ is wel heel tevreden over de rechtsstaat. Dat blijkt uit de jongste editie van De Staat van het Recht, waarin Trouw sinds 1991 onderzoekt hoe Nederlanders de rechtsstaat beoordelen. Nu is de vijfde Staat van het Recht verschenen. Het onderzoek is uitgevoerd door I&O Research.
Rechters
Over rechters zijn Nederlanders ook tevreden: zeventig procent vindt dat zij ‘een belangrijke bijdrage leveren aan de samenleving’. Vonden Nederlanders in het verleden dat rechters vaak te slap straften, nu vindt men minder vaak dat rechters te soepel straffen. Meer waardering is er ook voor de politie. Vond in 1991 – toen de eerste Staat van het Recht uitkwam – ruim een op de drie mensen dat agenten makkelijk geneigd zijn hun macht te misbruiken, nu is dat nog maar een op de vijf. Doordat meer mensen de manier vertrouwen waarop misdaad wordt bestreden, voelen Nederlanders zich ook veiliger dan voorheen: in 1991 ervoer 56 procent dat het in Nederland onveiliger was ‘dan tien jaar geleden’, nu is dat nog 43 procent.
Demonstratierecht
Niet alles wat in de Grondwet staat kan op veel waardering rekenen. Een grote meerderheid vindt dat het wat minder mag met het demonstratierecht. Protesteren moet kunnen, vindt 69 procent, maar meer dan de helft van de ondervraagden vindt dat er tegenwoordig te veel wordt gedemonstreerd. Zo vindt 68 procent dat actievoeren op de snelweg moet worden bestraft. Iets meer van de mensen (70 procent) vindt dat protest voor het huis van een politicus niet moet kunnen.
Privacy
Moet iedereen kunnen zeggen wat hij wil, ook als dat leidt tot discriminatie? Ja, vindt 56 procent. Ook privacy lijkt niet heilig te zijn: dat zijn we best bereid in te leveren voor veiligheid. En al te veel privacy op de sociale media hoeft ook niet: de meerderheid is voorstander van het de-anonimiseren van accounts: X, Instagram en Facebook zou alleen onder eigen naam mogen worden gebruikt.