Weet u inmiddels al waarvoor ZSM staat? Zo Spoedig, Selectief, Slim, Samen of Simpel Mogelijk? Toegepast op het Nationaal Strafrechtdiner 2015 op 30 april jl. wist oud-president van de Hoge Raad Geert Corstens in ieder geval wel wat invullingen voor de S: soepel maar niet te snel, smakelijk, met enige samenhang, schouwspel voor het oog en niet schreeuwerig. Het diner vond plaats in Grand Hotel Karel V in Utrecht, en was medegeorganiseerd door de redactie van Delikt en Delinkwent. Tussen de culinaire hoogstandjesdoor belichtten sprekers uit onder meer staande en zittende magistratuur, wetenschap en advocatuur hun visie op de ZSM-aanpak.
Onbezonnenheid
Iedereen begrijpt dat ZSM blijvend is en voordelen heeft. Gert Haverkate, directeur van het Wetenschappelijk Bureau van het Openbaar Ministerie zei dat het niet moeilijk is om een succesverhaal over ZSM te vertellen, maar waarschuwde dat dat geen reden is voor zelfgenoegzaamheid.Volgens hem is veel van de kritiek op ZSM in werkelijkheid kritiek op de strafbeschikking. Ook tijdens deze bijeenkomst werden kritische kanttekeningen gemaakt. Zo noemde de Tilburgse hoogleraar strafrecht Tijs Kooijmans onder meer als nadeel dat het op het politiebureau pinnen van een via ZSM aangeboden strafbeschikking weliswaar snel is, maar dat de meeste verdachten niet weten dat zij daardoor niet meer in verzet kunnen gaan. De ‘bijsluiter’ waarmee het OM beoogt verdachten voor te lichten, wijst niet op dit gevolg.
Advocaat Dian Brouwer (CMS) stelde dat binnen ZSM nog steeds onvoldoende plaats is voor rechtsbijstand. Hij ziet dat als de oorzaak dat ZSM-zaken kwalitatief en rechtsstatelijk onder het haalbare niveau zijn en breekt dan ook een lans voor meer gefinancierde rechtsbijstand. Als daar geen geld voor komt, is volgens hem de enige oplossing de effecten van ZSM-beslissingen te beperken. Ook Corstens wees op mogelijke onbezonnenheid door de snelheid: “net zoals bij een diner als dit het voor- en hoofdgerecht elkaar niet te snel op dienen te volgen.”
Gespreksleider Paul Mevis, hoogleraar strafrecht aan de Erasmus Universiteit, noemde als gemene deler van de voordrachten en discussie dat de ketenpartners met z’n allen uit ZSM halen wat erin zit, maar dat ZSM nog niet slim genoeg is. En stelde de vraag of de politiek bereid zou zijn om ZSM in te wisselen voor een rechterlijke strafbeschikking.
Dinersetting
Van de ongeveer 40 deelnemers aan het diner was het merendeel advocaat. OM en ZM waren slecht vertegenwoordigd. Een van de advocaten wees er tijdens de discussie op dat er geen politici aanwezig waren die het betoog van Brouwer konden aanhoren.
Het was inderdaad jammer dat veel van de behartenswaardige opmerkingen die werden gemaakt niet echt ‘gehoord’ zullen worden en dat er onderling ook weinig werd gesproken over de onderwerpen – het laatste was wellicht mede te wijten aan de dinersetting, die makkelijk tot andere gesprekken leidde. Maar omdat alle sprekers ook een artikel hebben geschreven in de D&D van april, wordt er hopelijk toch wat met de nuttige punten die aan de orde kwamen gedaan.
