‘Meer geld is niet de oplossing’, liet minister Dekker (Rechtsbescherming) al weten als reactie dat meer sociaal advocaten willen stoppen vanwege de slechte vergoedingen. Kamerlid Michiel van Nispen (SP) heeft daar nu Kamervragen opgesteld. Die zijn ingezonden op 27 augustus. Twee hoogleraren zijn ook niet mals in hun commentaar op het sociale-rechtshulpbeleid.
Van Nispen vraagt aan minister Dekker wat hij vindt van de uitzending van Nieuwsuur van 24 augustus, met als titel: Meer werkdruk, minder geld: de sociale advocatuur wankelt. Of de minister ervan is geschrokken dat nu blijkt dat de afgelopen jaren 343 sociaal advocaten zijn gestopt omdat de werkdruk te hoog was en de vergoeding te laag. En als hij niet is geschrokken: waarom niet? Maar als hij wél is geschrokken: waarom heeft hij tot nu toe, sinds het verschijnen van het rapport van de commissie-Van der Meer, niet ingegrepen? Die commissie adviseerde in oktober 2017 dat het kabinet jaarlijks 127 miljoen euro extra moet uittrekken om ervoor te zorgen dat sociaal advocaten een redelijk inkomen halen.
Van Nispen haalt ‘bevlogen idealistische’ advocaten aan, zoals Inge Hidding, die zeer serieus overweegt te stoppen, nadat sociaal advocaat Marije Jeltes dat al deed. “Wanneer komt u eindelijk tot het besluit hardwerkende idealisten, die een cruciale rol spelen in onze rechtsstaat, een redelijke vergoeding te geven?”
Een van die sociaal advocaten, Marty Gieskes, komt in een column van Folkert Jensma (NRC) aan het woord. Ze is ermee gestopt omdat ze zich niet langer voor het karretje van de overheid laat spannen, zoals ze zelf zegt. Ze werkte vier dagen per week en verdiende gemiddeld net geen 20 duizend euro per jaar – bruto. Jensma is duidelijk: de staat en de vrije markt hebben de rechtshulp laten barsten.
Dat wordt erkend door twee prominente hoogleraren, die op LinkedIn op Jensma’s column reageerden. “Ja dit is erg waar”, zegt Maurits Barendrecht, onderzoeksdirecteur bij Hiil. “Vermalen tussen markt, overheid en gebrek aan vernieuwing zou ik zeggen. Want het is toch ook gek dat het aanbod van advocatuur aan particulieren nog steeds primair is dat ze tegen 240 euro betaald door een specialist worden geholpen of op basis van toevoeging. En deze week bleken ook rechters, deurwaarders en politie (cao) geld tekort te komen. Dus waar moet Dekker voor kiezen? Wie heeft er nu een realistisch plan? Wat bedenken en doen beroepsgroepen zelf behalve onderbouwing van hun claim?”
“Het is ongelofelijk hoe achtereenvolgende regeringen de kloof tussen arm en rijk, bureaucratisch incompetenten en bureacratische handigers hebben vergroot en de rechtsstaat verzwakt”, schrijft de Utrechtse hoogleraar rechtspleging Philip Langbroek. “Ik maak me grote zorgen! Op justitie zit een staatssecretaris die in het cultuurbeleid van slopen zijn handelsmerk heeft gemaakt onder de vlag van de vrije markt ideologie. Kunnen ze op justitie nog wel in andere termen denken, nu de overheid veel geld ophaalt?”
