De meningsverschillen tussen de Advocatenorde en het ministerie van Veiligheid en Justitie over het toezicht op de advocatuur spitsen zich toe. De Orde kondigde afgelopen vrijdag een tweetal verordeningen aan waarvan er minimaal één in strijd lijkt te zijn met de toezichtsplannen van verantwoordelijk staatssecretaris Teeven.
De Orde ziet bij het toezicht een belangrijke rol voor de lokale dekens weggelegd. Daarnaast zou er een onafhankelijke ‘systeemtoezichthouder’ moeten komen die de wijze waarop dekens toezicht uitoefenen controleert.
Staatssecretaris Teeven (V & J) kiest voor een externe toezichthouder die door de minister wordt benoemd met vergaande bevoegdheden. De Orde is het hier principieel mee oneens. De inmenging van derden zou het beroepsgeheim in gevaar brengen en de politieke benoeming van de toezichthouder is een bedreiging voor de onafhankelijkheid van de advocatuur.
De Orde wil graag tempo blijven maken in dit dossier, onder meer naar aanleiding van het advies hierover van oud-AFM topman Docters van Leeuwen. Deze pleitte voor een aanzienlijke versterking van het dekanaal toezicht. Onder meer op grond daarvan stuurde de Orde eind vorig jaar een alternatief wetsontwerp voor een nieuwe Advocatenwet naar Teeven waarin de verzwaring van de dekanale rol verder vorm werd gegeven.
Naar verluidt benaderde de Orde het ministerie in dezelfde periode ook informeel met het voorstel een definitieve regeling een paar jaar uit te stellen zodat de Orde de tijd zou krijgen om de zaak op een voor beide partijen partijen bevredigende wijze te regelen. Het ministerie zou hierop negatief hebben gereageerd. Erger nog, de Orde zou te verstaan hebben gekregen dat geen ‘onomkeerbare stappen’ mochten worden genomen. Hiermee zou zijn gedoeld op nieuwe regelgeving in de vorm van verordeningen die strijden met de nieuwe Advocatenwet.
De exacte betekenis van deze formulering was dus niet duidelijk, maar vertroebelde het toch al wat moeizame contact tussen Orde en ministerie verder. En was waarschijnlijk voor de Orde voldoende aanleiding om vertegenwoordigers van het ministerie te schrappen van de genodigdenlijst voor de vergadering van het College van Afgevaardigden van afgelopen vrijdag. Opvallend was dat wel de media (Mr. en het Advocatenblad) aanwezig waren om verslag te doen.
De Orde besprak vrijdag een nieuwe verordening die het reeds bestaande overleg tussen de dekens verder formaliseert. De initiatieven die de dekens het afgelopen jaar hebben ontplooid tot harmonisering en intensivering van het toezicht krijgen daarmee een formele status en meer zeggingskracht. Aanvankelijk bevatte deze verordening een bepaling waarbij aan de dekens een bepaalde bevoegdheid werd toegekend om beleidsregels van te stellen. Dat werd uiteindelijk afgezwakt tot een aanbevelingsbevoegdheid, omdat de huidige Advocatenwet geen juridische grondslag hiervoor zou bieden.
Vrijdag werd ook een tweede verordening aangekondigd, namelijk één over het door de Orde gewenste stelseltoezicht, inclusief instelling van een systeemtoezichthouder. Hoewel de tekst van het nieuwe wetsontwerp van Teeven nog niet is vrijgegeven, is duidelijk dat deze verordening lijnrecht tegen diens intenties ingaat. Mocht de Orde deze verordening te zijner tijd aannemen, dan is daarmee sprake van een openlijk conflict met de bewindsman die dan waarschijnlijk zal overgaan tot vernietiging van de bewuste verordening.
