De verschijning van krant markeert ook de start van gratis interactieve workshops voor sociaal advocaten op zes locaties in Nederland. De eerste was op 25 november in Utrecht.
Volgens directeur-bestuurder Irene Nijboer van de Raad voor Rechtsbijstand (RvR) kunnen digitale tools het werk van sociaal advocaten veel gemakkelijker maken, zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen. “Dus kijk vooral ook naar hoe je je dossiers beheert, hoe je tijd schrijft en hoe je zoekt in dossiers. En welke tools je kunnen helpen om dit sneller en beter te doen. Door anders te gaan werken krijg je meer overzicht en kun je mogelijk tijd besparen.”
Nijboer zegt dat de RvR en de NOvA samenwerken om de digitaliseringsslag in advocatenpraktijken te stimuleren. “Er is veel te winnen door kennis met elkaar te delen. Iedereen loopt tegen dezelfde vraagstukken aan.”
Extern projectleider Jeroen Zweers zegt op vragen van Mr. dat de belangrijkste boodschap van de krant is dat advocaten open moeten staan voor technologie. “Ook lessen van andere advocaten kunnen je helpen je praktijk efficiënter te voeren. Dat geldt vooral in je administratieve processen zoals agendabeheer en het beantwoorden van e-mail, en dat hoeft niet duur te zijn.”
Kennisbank
De Raad voor Rechtsbijstand gaat vanuit het Project Perspectief workshops digitalisering in het hele land aanbieden, een kennisbank ontwikkelen met aanbevolen digitale tools en heeft online kenniskringen opgezet. Ook de NOvA onderneemt verschillende initiatieven. Zo is het project ‘Sociaal Advocatenkantoor van de toekomst’ gestart, waarin samen met de Raad wordt onderzocht welke kantoormodellen bij het toekomstig sociaal advocatenkantoor passen. Hierin worden ook de kansen van innovatie en digitalisering meegenomen.
De innovatiekrant van de RvR noemt een veelvoud aan digitale toepassingen in de advocatuur. Digitalisering betekent meer dan het omzetten van fysieke naar digitale processen. De krant noemt onder meer het toepassen van technologieën en systemen die efficiënter werken en nieuwe mogelijkheden bieden voor data-analyse, automatisering en communicatie. Documenten kunnen sneller worden opgesteld en bewerkt met behulp van sjablonen en automatische invulformulieren. Digitalisering maakt het ook eenvoudiger om juridische documenten en dossiers op te slaan en op te vragen. Opslag van documenten in de ‘cloud’ en geavanceerde zoekfuncties zorgen ervoor dat advocaten snel toegang hebben tot de benodigde informatie, ongeacht hun locatie. Videoconferenties, chatbots en online portals kunnen advocaten makkelijker en effectiever communiceren met hun cliënten.
“Digitale innovatie van de advocatuur,” zo wordt gesteld, “is noodzakelijk om toekomstbestendig te blijven. Dat geldt misschien nog wel in grotere mate voor de sociale advocatuur, die steeds minder toegankelijk is voor de mensen die het zo hard nodig hebben. Digitalisering kan deze toegang sterk verbeteren door het werk efficiënter te maken.”
Hallucineren
Uiteraard besteedt de innovatiekrant ook aandacht aan het gebruik van Artificial Intelligence (AI) binnen de advocatuur) Projectleider Jeroen Zweers bespreekt ChatGPT, op dit moment de meest bekende tool voor van generatieve AI: “ChatGPT heeft zich, zeker voor de jongeren onder ons, ontwikkeld tot de nieuwe Google.” Ook in de juridische wereld is generatieve AI inmiddels alom aanwezig. Een mooi voorbeeld hiervan is volgens Zweers de juridische tool Feitlijn.nl die jurisprudentie samenvat en in een tijdlijn zet. “Steeds meer juristen zien in dat dit een ontwikkeling is waar je op aan moet haken, wil je relevant blijven. Maar wat kunnen advocaten ermee? De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we dat echt nog aan het ontdekken zijn. Want hoewel de ontwikkelingen snel gaan, het gebruik van AI is nog niet zonder gevaar.”
Zweers constateert dat AI-taalmodellen kunnen ‘hallucineren’. Werk aan de winkel dus. Zweers: “Het probleem waar we in deze sector tegenaan lopen is dat de AI-tools te weinig toegang hebben tot jurisprudentie om betrouwbare data te genereren. Dat geldt ook voor de meeste juridische tools. AI heeft nu eenmaal geen abonnement op Wolters Kluwer. Om generatieve AI echt van waarde te laten zijn in de advocatenpraktijk, moeten tools op maat worden ontwikkeld.”
Eenpitters
In de krant staat een interview met Sanne van Oers, sociaal advocaat en algemeen deken van de Nederlandse Orde van Advocaten. Zij constateert dat het aantal sociaal advocaten afneemt door de dalende instroom en ook de hoge uitstroom van sociaal advocaten die besluiten iets anders te gaan doen of met pensioen gaan. Van Oers ziet dat de sector achter blijft op het gebied van digitalisering, onder meer omdat de vele eenpitters te weinig geld hebben om te innoveren. “De analoge werkwijzen zijn vaak inefficiënt en sluiten bovendien niet aan op de steeds meer gedigitaliseerde werkwijzen van partners, overheidsinstanties en cliënten.” Dat baart haar zorgen. “We hoeven echt niet allemaal state-of-the-art technologie in te zetten, maar het is natuurlijk wel belangrijk dat we als sociale advocatuur bijblijven. We moeten voor rechtzoekenden een omgeving realiseren waarin ze gemakkelijk toegang hebben tot het recht. De samenleving digitaliseert en verwacht dat ook van ons.”
De krant bevat ook een column van directeur-bestuurder Irene Nijboer van de Raad voor Rechtsbijstand. Zij verwijst naar een enquête onder sociaal advocaten, waaruit de wens naar voren kwam om toekomstbestendige werkprocessen te hebben in de sociale advocatenpraktijk. “Uit de enquête blijkt dat veel advocatenpraktijken nog niet optimaal profiteren van de kansen die digitalisering biedt,” schrijft Nijboer. “Veelal omdat zij niet bekend zijn met digitale technologie, geen tijd hebben om zich erin te verdiepen en ze nu eenmaal gewend zijn te werken zoals ze dat al jaren doen.”
Op 15 november vond in de Tilburg University een congres plaats over een nieuwe masteropleiding die jonge juristen enthousiast moet maken voor het vak van sociaal advocaat.
