Minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) wil criminele netwerken en ondermijnende praktijken ‘slimmer’ aanpakken. Daarvoor moeten overheidsorganisaties wel ruimere mogelijkheden krijgen om de informatie waarover zij beschikken met elkaar te delen en te analyseren. Het wetsvoorstel gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS), dat nu bij de Tweede Kamer is ingediend, moet dat mogelijk maken.
Minister Grapperhaus wil ‘optimale’ gegevensuitwisseling mogelijk maken tussen overheidsinstanties, zoals gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en de Belastingdienst. Voor de bestrijding van ernstige en ondermijnende criminaliteit moeten overheden die daarover informatie hebben, die gegevens met elkaar kunnen uitwisselen om effectiever te kunnen optreden.
Criminele netwerken
Op dit moment hebben overheidsorganisaties slechts beperkte mogelijkheden om een gezamenlijke data-analyse uit te voeren met elkaars gegevens. Bij het tegengaan van de productie, handel en doorvoer van synthetische drugs, cocaïne, heroïne en hennep, het witwassen van crimineel geld en de aanpak van fraude is gezamenlijke, domein-overstijgende gegevensverwerking een belangrijk middel om snel criminele netwerken en hun sleutelfiguren in beeld te brengen.
Juridisch kader
Een specifieke wettelijke grondslag voor onderlinge gegevensverwerking ontbreekt nog. Daardoor bestaat er onduidelijkheid over de bestaande juridische mogelijkheden om informatie met meerdere overheidsorganisaties te delen en gezamenlijk te verwerken. Grapperhaus wil dat oplossen door met dit wetsvoorstel een duidelijk juridisch kader voor gezamenlijke gegevensverwerking neer te zetten.
Banken
Waar dat echt noodzakelijk is, kan in beperkte mate ook informatie worden uitgewisseld met private partijen, bijvoorbeeld banken. Maar ook daar zijn knelpunten die moeten worden opgelost, bijvoorbeeld om de kennis (nieuwe ontwikkelingen, risico’s en technieken) waarover het bedrijfsleven beschikt beter te benutten. Om grip te houden op de gegevensuitwisseling, vooral met het oog op bescherming van de privacy, gaat het wetsvoorstel gepaard met aanvullende waarborgen voor het gebruik van die gegevens.
Gegevensverwerking
Het wetsvoorstel geldt voor samenwerkingsverbanden, zoals het Financieel Expertisecentrum (FEC), de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV), de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s) en de Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH’s). Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat niet alleen de informatieverstrekking aan, maar ook de verwerking van gegevens binnen die samenwerkingsverbanden makkelijker wordt.
Nieuwe samenwerkingsverbanden
Om flexibel te kunnen zijn, wil Grapperhaus ook nieuwe samenwerkingsverbanden makkelijker gegevens laten uitwisselen. Die worden dan bij algemene maatregel van bestuur (amvb) aangewezen. In zo’n amvb staat nauwkeurig omschreven wat het doel is van de samenwerking en welke specifieke regels gelden voor de verwerking van gegevens. Het parlement zal hierbij vooraf worden betrokken.
