Waarom is het thema klimaat & recht voor u belangrijk?
“Onlangs begreep ik van een duurzaamheidsstrateeg dat ik een zogenaamde born believer ben als het gaat om het klimaat. Naast deze categorie benoemde hij nog twee andere categorieën van mensen die zich inzetten voor het klimaat: de convinced en de awokenen.
Ik ben opgegroeid met het idee dat we als mens onderdeel van de natuur zijn. Het is een goede leidraad om je bij alles wat je doet af te vragen of het in harmonie is met een ‘natuurlijk’ leven. Dat was ook de reden waarom ik als civilist zo’n 20 jaar geleden ben overgestapt naar de specialisatie in het omgevingsrecht. Ik zocht naar de link met natuur en milieu. Inmiddels begrijp ik dat duurzaamheid een onlosmakelijk onderdeel van het recht als geheel is. We hebben al jaren soft laws zoals de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen en de United Nations Guided Principles on Business and Human Rights waarin dit vorm heeft gekregen. In deze internationale afspraken is aangegeven hoe je kunt omgaan met duurzaamheid en met een stappenplan hoe je dat als bedrijf kunt inrichten. Tegelijkertijd zie ik de verjuridisering van dit thema toenemen. Dat boeit mij mateloos.”
Hoe ziet u de rol van juristen in de klimaatcrisis?
“In mijn ogen kan de klimaatcrisis niet anders worden opgelost dan door vergaande samenwerking. Door alle geledingen heen: wereldwijd en op alle niveaus. Dat betekent binnen bedrijven dat we in integrale teams de way forward moeten bepalen. De bijdrage van juristen is hierin essentieel om de vertaalslag te (helpen) maken van beleid, soft en hard laws en jurisprudentie naar wat dat betekent voor jouw bedrijf. Wat staat er nou precies in regelgeving en jurisprudentie? Wat doen wij als organisatie op dat punt, en zit daar nog licht tussen? Bedenk ook alvast wat de volgende stap kan zijn, waar je als bedrijf naar toe wil.
Dit vraagt om juristen die zich de nieuwe soft skills hebben eigengemaakt. Het gaat dan om het kunnen werken in een integraal team, duidelijk communiceren en meedenken in het proces. De jurist moet niet op de rem trappen, maar juist de slag maken om vooruit te komen. Deze vaardigheden worden toegeschreven aan de ‘jurist van de toekomst’. Maar die jurist is nu al nodig. Je moet jouw organisatie kunnen meenemen in het hele denkproces en benoemen wat bepaalde besluiten voor het klimaat en voor het bedrijf betekenen. Dat betekent ook dat je je moet verdiepen in deze materie, dat je je nieuwe kennis eigen moet maken. Juristen zijn bij uitstek degenen die kritische vragen kunnen stellen en bewustzijn kunnen creëren om met elkaar de juiste keuzes te maken.”
Op welke wijze speelt de organisatie waarvoor u werkt, Vattenfall, een rol in het bestrijden van de klimaatcrisis?
“Als gevestigde grote energieproducent en -leverancier heeft Vattenfall in Nederland van oudsher fossiele assets. We zitten als bedrijf midden in de transitie naar een duurzame energievoorziening. Vattenfall zet hier met al zijn activiteiten volop op in. Ik ben er erg trots op dat wij in Nederland het grootste windpark ter wereld op zee ontwikkelen, en ook nog eens subsidievrij. Ook sloten we vorig jaar onze laatste kolencentrale, de Hemwegcentrale in Amsterdam. Maar een transitie, en deze transitie is gróóts, gaat gepaard met horten en stoten. De uitdagingen buitelen over ons heen. Inmiddels ís duurzaamheid onze business.”
Waarover gaat uw bijdrage op het symposium op 25 juni?
“Op het congres zal ik reflecteren op de bijdrage van Gerrit van der Veen over klimaatrechtszaken. Daarbij neem ik het perspectief van de bedrijfsjurist als uitgangspunt. Nu de Shell-uitspraak vers van de pers is, zijn we in mijn beleving weer een nieuwe fase ingegaan. Ook zal de sustainable finance taxonomie die vanuit Europa op ons afkomt een driver zijn voor bedrijven om de eigen duurzaamheid onder de loep te nemen. Aan de hand van deze taxonomiemeetlat kun je nagaan of de eigen activiteiten juridisch gezien als groen gelabeld worden. Tenslotte is wetgeving in de maak om bedrijven te verplichten om de hele leveranciersketen onder de loep te nemen op gebied van milieu en mensenrechten. Interessant is hoe een en ander precies verwoord gaat worden en hoe het toezicht geregeld gaat worden.”
Hoe kan de klimaatbewuste jurist bijdragen aan het stoppen van klimaatverandering? Daarover gaat het CPO-congres ‘De klimaatbewuste jurist’ op 25 juni 2021. Meer info & aanmelden
