De Raad voor de rechtspraak en het Sociaal Cultureel Planbureau kibbelen over de status van het vorige week verschenen rapport waarin het bureau concludeerde dat de rechtspraak de afgelopen jaren niet beter presteerde ondanks grote investeringen. De Raad leverde hieraan een bijdrage in de veronderstelling dat het ging om een ‘liber amicorum’. Nu die bijdrage als basis voor het rapport blijkt te zijn gebruikt, voelt de Raad zich overvallen.
Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) publiceerde vorige week woensdag het rapport ‘Waar voor ons belastinggeld. De prijs en kwaliteit van publieke diensten’. Daarin concludeert het bureau dat verschillende sectoren waaronder de rechtspraak weinig extra hebben gepresteerd gelet op de grote investeringen in de periode 1995-2010. Eén dag later volgde Erik van den Emster, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, met de reactie: “De prestaties van de rechtspraak worden eenzijdig belicht. (…) Deze rekenmethode is niet volledig en doet geen recht aan de prestaties in de sector.” Een opmerkelijke reactie gezien het feit dat de Raad zelf deel uitmaakte van het team van onderzoekers. Frank van Tulder (adviseur en onderzoek bij de Raad) schreef namelijk samen met SCP-onderzoeker Ab van der Torre het hoofdstuk over de rechtspraak.
De Raad is volledig verrast door het rapport. Woordvoerder van de Raad Michiel Boer: “We dachten dat Frank van Tulder meewerkte aan een ‘liber amicorum’, maar zijn bijdrage blijkt te zijn gebruikt voor een SCP-rapport. Dat wisten we niet. Kennelijk heeft het ergens in de loop van het traject een andere status gekregen en is het een rapport geworden. Dat was nooit de intentie. Anders hadden we er wel voor gewaakt om een evenwichtiger beeld naar buiten te brengen. We zijn door de conclusies van het SCP overvallen. De Raad heeft het rapport ook niet op voorhand mogen ontvangen en wist dus niet dat deze vergaande conclusies werden getrokken. Een ongelukkige gang van zaken.”
Het SCP stelt daarentegen dat de Raad juist heel goed wist waaraan hij meewerkte. Onderzoeker Van der Torre: “We hebben altijd open kaart gespeeld. Van begin af aan zijn we heel duidelijk geweest dat het een rapport zou worden. De term ‘liber amicorum’ hebben wij nooit gebruikt.”
De Raad is vooral ongelukkig over het beeld van de rechtspraak dat nu is ontstaan. Boer: “De media vertaalt de conclusies naar ‘geen waar voor je geld’. Die stelligheid vind je in het rapport niet terug, maar in de media blijft van nuanceringen niets over.”
Tegengeluid
Over de inhoud van het rapport wordt ook gesteggeld. De Raad stelt dat er te veel nadruk is gelegd op kwantiteit en is niet te spreken over de gebruikte rekenmethode. “Het legt een eenzijdige focus op de hoeveelheid uitspraken in verhouding tot geld. Het SCP kan niet deze conclusies trekken op basis van de gegevens die nu zijn onderzocht”, aldus Boer.
“Dat is zijn mening”, zegt Van der Torre. “Als de gegevens die gebruikt zijn niet dekken wat er in de sector gebeurt, moeten ze maar betere cijfers leveren. Ik ben ervan overtuigd dat de meeste gegevens erin verwerkt zijn. We zetten de productie af tegen de kosten en die bespreken we in samenhang met beschikbare gegevens over kwaliteit.”
De Raad is zich aan het beraden over het instellen van een tegenonderzoek. Boer: “Het hangt er vanaf wat er verder met het rapport gaat gebeuren. We moeten een vinger aan de pols houden. Als het een eigen leven gaat leiden in politieke besluitvorming kan ik me voorstellen dat we het noodzakelijk achten om een tegengeluid te laten horen. Een geluid waar een evenwichtig beeld van de rechtspraak uit naar voren komt.”
Lees hierover ook het eerder verschenen weblog van Mr.-hoofdredacteur Michiel van Kleef.
