Het uitgangspunt van de Wet toekomst pensioenen is dat alle pensioenen worden ingevaren in het nieuwe systeem. Dat betekent primair dat een opgebouwd recht of aanspraak op pensioen van stel € 10.000,- per jaar, wordt omgezet in een kapitaal. Dát kapitaal, inclusief rendement, is dan weer bepalend, direct en in toekomst voor de hoogte van het pensioen. Waarbij ook stijging (of daling) van de levensverwachting wordt ingerekend.
De vervolgvraag is welke rechten een pensioendeelnemer heeft bij invaren? Er spelen dan vier zaken.
Invaarbonus
Allereerst kunnen de meeste pensioenfondsen een invaarbonus geven gezien de dekkingsgraad van gemiddeld zo’n 120 procent. Iedereen die pensioenrechten heeft krijgt dezelfde invaarbonus. Of je nu nog actief deelnemer bent, gepensioneerd of slaper. Het pensioen wordt ‘gewoon’ verhoogd met zo’n 5 tot 20 procent.
Spreiding
Wel is de vraag of die in één keer wordt uitgekeerd of in tien jaar, zoals de standaard spreidingstermijn in de wet is. Dat hangt per fonds af. Een 80-jarige krijgt de verhoging dan bijvoorbeeld in tien jaar, maar ja, als hij na vijf jaar overlijdt… pech!
Compensatie
Omdat we verder stoppen met de zogenoemde doorsneepremie, moeten 45-plussers worden gecompenseerd voor het gemis aan toekomstige opbouw in vergelijking met het huidige systeem. Bij de meeste fondsen wordt dit op het invaarmoment eenmalig uitgekeerd… maar alleen aan dan actieve deelnemers. Is iemand (net) uit dienst, dan… pech! Let dus goed op bij ontslag nemen/krijgen en reorganisaties.
Dubbele transitie
Dan is er ook nog de dubbele transitie. Daarbij wordt de compensatie die een 45-plusser krijgt, verrekend met de invaarbonus. Dat kan betekenen dat bij een hoge invaarbonus er geen compensatie overblijft. Een 64-jarige heeft dan formeel weliswaar recht op compensatie, maar deze is lager dan de invaarbonus en hij krijgt dus niets (extra).
Uitzonderingen
Er zijn verder vele uitzonderingen. Van (gesloten) fondsen die niet invaren en dus onder het ‘oude’ systeem blijven, waarbij de dekkingsgraad bepalend is voor wel of geen indexatie (en mogelijk kortingen). Of beschikbare premie-staffels, waarbij zittende werknemers per eind 2027 hun staffel mogen uitdienen en dus geen compensatie hoeven. En tot slot opgebouwde pensioenrechten bij een verzekeraar, deze blijven ook gewoon staan. Deze zijn namelijk ‘hard’ gefinancierd. Bij een eventuele keus over waardeoverdracht daarvan, is dan vooral ook bepalend of deze rechten nog geïndexeerd worden in de toekomst.
Al met al zal bijna elke pensioendeelnemer, zeker als hij meer pensioenen heeft bij verschillend uitvoerders, een ander ‘invaarplaatje’ kennen!
