Gefeliciteerd met deze nieuwe editie van uw boek! Voor degenen die Een juridische wandeling door Leiden niet kennen: wat kunnen we van dit boek verwachten?
“Het boekje voert de wandelaar langs de sporen van 750 jaar recht en zijn beoefenaars: rechters, advocaten, studenten, professoren én de echte Leidenaar. Achter bijna elke gevel in de Leidse binnenstad zit wel een juridisch aspect, bijvoorbeeld omdat er een bekende jurist heeft gewoond of omdat het pand voorwerp was van een juridisch geschil. Je moet alleen wel weten waar je moet kijken: het boekje dient daarvoor als gids. Dat leidt tot een voor veel mensen onbekend perspectief op een van de mooiste steden van het land. De wandeling kan overigens ook in gedachten worden gemaakt, vanuit de luie stoel of van achter het zit-sta-bureau. Maar ik raad iedereen aan om de wandeling echt te lopen: in anderhalf uur leer je van alles over Leiden en het recht.”
Waarom was het juist nu, na dertig jaar, tijd om een vernieuwde uitgave van het boek te publiceren?
“De wandeling is al lang uitverkocht. Ik was heel blij toen Wirt Soetenhorst, de beste juridische uitgever van Nederland, voorstelde om een nieuwe druk te maken en die uit te brengen bij zijn nieuwe uitgeverij WJS Uitgevers. Het bood de kans om de tekst op te frissen en nieuwe dingen toe te voegen.”
Leiden staat bekend wegens zijn vele grote juristen uit het verleden. Kunt u er eens één uitlichten die u in het bijzonder waardeert en die ook nadrukkelijk in uw boek terugkomt?
“Dertig jaar geleden zou ik die vraag hebben beantwoord door één van de grote dogmatici te noemen: de 16de-eeuwse Donellus. Nu noem ik Cleveringa, die als decaan grote kennis van het handels- en zeerecht combineerde met buitengewone moed tijdens de Duitse bezetting.”
U komt zelf uit Leiden, maar bent inmiddels alweer ruim 25 jaar werkzaam in Maastricht. Wordt het wellicht eens tijd om ook over die stad een juridisch-gerelateerd boek te schrijven?
“Ook Maastricht kent een rijke juridische geschiedenis. De stad werd 600 jaar lang bestuurd door twee machthebbers: de prins-bisschop van Luik en de hertog van Brabant (later de Staten-Generaal van de Republiek). In 1795 werd het kortstondig de hoofdstad van het gloednieuwe Franse departement Nedermaas. En de befaamde Mestreechter Geis kleurt er het recht nog altijd. Ik woon in Luik maar ben elke dag in Maastricht en voel me dus inmiddels een Leids-Luikse Maastrichtenaar of, zo je wil, een Maastrichts-Leidse Luikenaar. En over je vraag: ja, het is daarvoor hoog tijd. Binnenkort komt er dus een juridische wandelverrassing aan. Maar om het een verrassing te houden, kan ik er verder nog niks over zeggen.”
Welke jurist verdient wat u betreft een compliment?
“Elke jurist die doet waar die wat mij betreft óók voor wordt opgeleid: het uitdragen van de waarden van de rechtsstaat. Daar hoort het besef bij dat complexe problemen nooit mogen worden teruggebracht tot een simpele kwestie van goed of slecht, van slachtoffer of slechterik. Dat leidt enkel tot polarisatie. De jurist zoekt altijd de nuance. Bij de buluitreiking complimenteer ik onze afstudeerders er alvast mee dat zij die les in de praktijk gaan brengen.”
Met welke historische figuur zou u graag eens in gesprek gaan?
“Ik nodig graag Hugo de Groot uit voor de lunch en dan liever in Parijs dan op Slot Loevestein. Vlakbij zijn voormalige woning aan de Rue des Saint-Pères zit een goede pizzeria waar ik hem zal vertellen over de huidige toestand van het, mede door hem gecreëerde, internationaal recht en graag zijn suggesties hoor voor hoe het anders moet. Dankzij AI is dit gesprek inmiddels ook mogelijk. Ik ga dat eens proberen.”
Wat is uw favoriete wetsartikel?
“Art. 1 lid 1 BW: ‘Allen die zich in Nederland bevinden, zijn vrij en bevoegd tot het genot van de burgerlijke rechten.’ Het is het fundament onder vrijwel het gehele recht. Van mij mag er nog aan worden toegevoegd dat dit genot ook verantwoordelijkheden met zich brengt.”
Wat staat er op uw bucketlist?
“Naast wandelaar ben ik hardloper: ik hoop ooit nog eens de Ultra Trail du Mont Blanc te doen.”
Als u het voor het zeggen had, dan…?
“Was de brute werkelijkheid meer in overeenstemming met het recht.”
Het boek Een juridische wandeling door Leiden is nu te koop via WJS Uitgevers.
