Je kunt van alles doen met jurisprudentie. Annoteren, tijdens een lunch bespreken, aanhalen in de rechtszaal, de rechtsregel uit je hoofd leren als student. Je kunt er ook – een stuk minder voor de hand liggend − kunst van maken. Dat deed de Arnhemse kunstenares Louise te Poele in opdracht van de redactie van JOR, tijdschrift op het gebied van ondernemingsrecht.
Frisse blik
Redactielid en hoogleraar burgerlijk recht aan de Radboud Universiteit Ben Schuijling: “We wilden wat anders dan een boek of een congres om het 25-jarig bestaan te vieren. Liefst iets dat een blijvende herinnering vormt en met de inhoud van JOR te maken heeft. Mederedactielid Tom Salemink kende het werk van Louise, en zo kwamen we op het idee te vragen of zij een stilleven van arresten wilde maken, die lezers dan vervolgens kunnen raden.” Te Poele reageerde enthousiast op het verzoek. “Tof dat ze een kunstenaar vragen om met een frisse blik naar juridische uitspraken te kijken.”
Constructies
De redactie selecteerde 25 mijlpaalarresten uit de jaargangen van JOR, en de achtergrond moest JOR-groen zijn, verder kreeg Te Poele de vrije hand. Ze vond het een flinke kluif, al die uitspraken. “Iemand zei: daar zoef je toch snel doorheen, maar ik wilde kunnen verantwoorden wat ik zou gaan uitbeelden, dus ik ben er helemaal ingedoken.” Lachend: “Het was toch corona, dus ik had wel tijd om een cursus rechten te doen. Er zaten smeuïge verhalen tussen, maar ik heb me ook regelmatig verbaasd over de constructies die mensen allemaal verzinnen.” Termen die ze niet begreep, zoals bijvoorbeeld succederen en onvoorwaardelijk pandrecht, zocht ze op. “Er zijn allerlei advocatenkantoren die juridische kreten uitleggen, heel handig.”
Puzzel
Vervolgens is Te Poele beelden bij de uitspraken gaan zoeken. “Dat kon van alles zijn: iets uit de naam van een arrest, een kenmerkend woord dat vaak terugkwam in een zaak, een hobby van iemand die ter sprake kwam, iets geks uit een uitspraak; ik heb het heel vrij geïnterpreteerd. Het ging heel veel over hebzucht. Soms was het makkelijk om iets te bedenken, soms lastig. Het is een puzzel voor de kijker om op te lossen, maar voor mij was het ook een puzzel om te maken.”
Kleine details
Schuijling en Te Poele zijn heel benieuwd hoeveel uitspraken zullen worden geraden. Schuijling: “Jurisprudentieliefhebbers kunnen aan de slag! Je moet echt met een loep kijken, er zitten heel veel kleine details in. Het is leuk om te zien hoe Louise toch vrij droge stof heeft omgezet naar beeld. Het is echt een juridisch zoekplaatje geworden.”
Hij heeft nog wel een tip: “Je kunt het ook omkeren. Bedenken wat de grote arresten van de afgelopen 25 jaar zijn op het gebied van ondernemingsrecht, insolventie en financieel recht, en dan kijken wat je daar bij kunt vinden.”
Wedstrijd
Dat iemand alle 25 uitspraken uit de Chinese kolen, babysokjes, witte was, postzegels, tafelgerei en wat dies meer zij weet te halen, verwachten Te Poele en Schuijling niet. Wie een poging wil wagen en een grotere versie wil bekijken, kan daarvoor tot 15 maart hier terecht. Degene met de meeste goede antwoorden wint het originele kunstwerk (1.20 bij 1.80 meter). Na afloop van de wedstrijd wordt een uitleg bij het JOR-stilleven gepubliceerd.
