Het toezicht op het vermogensbeheer van minderjarigen schiet tekort. Dat komt vooral door onduidelijkheden in de wet, waardoor de kantonrechter zijn taak als toezichthouder beperkt opvat. Voorschriften worden niet gehandhaafd.
Dat concluderen onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen in het WODC rapport ‘Toezicht op bewind van ouders en voogden over het vermogen van minderjarigen’.
Erfdeel
Ouders beheren het geld van minderjarigen. Als zij dat niet goed doen, komt de kantonrechter in beeld als toezichthouder. Volgens de onderzoekers biedt het huidige systeem van toezicht de minderjarige te weinig bescherming. Ouders weten vaak helemaal niet welke verplichtingen ze hebben. Ook wordt er niet op handhaving van de regelgeving toegezien. Dit speelt bijvoorbeeld als een minderjarig kind erft van één van zijn ouders. Het erfdeel van het kind moet beschreven worden, maar daar komt in de praktijk niet veel van terecht. De minderjarige loopt dan het risico dat hij later niet meer kan bewijzen waar hij recht op heeft.
Bijstand
De positie van de minderjarige is ook kwetsbaar als hij geld krijgt uitgekeerd. De ouders kunnen aan dat geld komen en op de wijze waarop zij dat besteden wordt in de praktijk vaak geen controle uitgeoefend. Die kwetsbaarheid doet zich vooral voor als ouders in financiële moeilijkheden verkeren. Gemeenten eisen regelmatig dat het geld van minderjarigen wordt gebruikt voordat bijstand wordt verleend. Dit is in strijd met de wet, maar er is er geen rechterlijke toets die voorkomt dat het geld ten onrechte zo wordt opgemaakt.
Boedelbeschrijving
De onderzoekers doen suggesties voor betere regelgeving. Ze stellen voor dat ouders bij de griffie van de rechtbank moeten melden wanneer een kind meer dan 15.000 euro verkrijgt door bijvoorbeeld een erfenis. Zij moeten dan een boedelbeschrijving inleveren. De kantonrechter – die door gegevens van de burgerlijke stand en de belastingdienst op de hoogte kan zijn van deze verkrijgingen – dient er voortaan actief op toe te zien dat de voorschriften gehandhaafd worden.
Het onderzoek is in opdracht van het Ministerie van Veiligheid en Justitie verricht door Hans ter Haar, Wilbert Kolkman, Wendy Schrama en Leon Verstappen van de Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Rechtsgeleerdheid.
