Microjustice

Delen:

Zeg eens eerlijk, gaan juristen efficiënt te werk? Biedt het recht vaak de beste oplossing? Nee, vindt dr. Maurits Barendrecht, hoogleraar civiel recht aan de universiteit van Tilburg. Afgelopen donderdag sprak hij op de seminarreeks Vrede en Recht 2012 van de Haagse Hogeschool. Hij doet namelijk mee aan het project Microjustice, samen met zijn Tilburgse onderzoeksgroep TISCO én met het Hague Institute for the Internationalisation of Law (HiiL). Microjustice zoekt naar manieren om iedereen ter wereld een rechtvaardige oplossing van zijn conflict te bieden.

Déjà vu naar de middelbare school

De seminarreeks Vrede en Recht staat prominent aangekondigd op de website van de Haagse Hogeschool. Maar er waren afgelopen donderdag verrassend weinig belangstellenden; de twee organiserende docenten, een mevrouw van de hogeschoolkrant en zo’n dertig studenten vormden het hele publiek. Die laatste groep druppelde deels te laat binnen en ging vooral achterin de zaal zitten om daar met elkaar te kletsen, of zelfs een beetje te stoeien. Dat werd nauwelijks minder tijdens het introductiepraatje van een docente, ook niet nadat ze met aarzelende stem verzocht: “So please… shut up.” Hoewel de seminarreeks een Nederlandse naam heeft, moest het namelijk allemaal in het Engels. Best moeilijk, zo bleek: “Ok, now two huishoudelijke mededelingen,” kondigde ze even later aan. Na het doornemen van de presentielijst kon de lezing eindelijk beginnen.

Jaarlijks 200 miljoen onnodige conflicten

Het geroezemoes verstomde geheel terwijl Maurits Barendrecht sprak. Op een enkel ‘eh’ na was diens Engels heel soepel. In derdewereldlanden, vertelde hij, werken Westerse rechtssystemen vaak niet goed. Door een slechte infrastructuur is een rechter bijvoorbeeld moeilijk te bereiken, terwijl de meeste conflicten zich voordoen binnen een straal van 20 kilometer van de woonplaats van de betrokkenen.

Uit onderzoek in verschillende landen blijkt dat er jaarlijks per duizend mensen 150-450 conflicten zijn. Gemiddeld, schatte Barendrecht, wordt daarvan ongeveer 50 % opgelost. Noorwegen en Duitsland scoren als beste met 75%. Maar wat nu zo frappant is: maar 10% van die oplossingen komt uit de juridische hoek. Familie en vrienden hebben het grootste ‘marktaandeel’ bij geschilbeslechting. Bij elkaar zijn er mondiaal waarschijnlijk 200 miljoen onnodige conflicten per jaar. Daar wordt niemand natuurlijk vrolijk van, er zijn economische kosten aan verbonden en er is een escalatierisico.

Andere oplossingen

De hogeschoolstudenten zaten driftig mee te pennen. Barendrechts ogen begonnen te stralen terwijl hij vertelde: “Het mooie van die ontwikkelingslanden is dat ze allerlei oplossingen bedenken waar wij nooit op zouden komen.” Als voorbeeld noemde hij een burenruzie waarbij de buurt als jury optrad; de effectieve anti-corruptiewebsite Ipaidabribe.com, waarop je als particulier kunt aangeven dat je smeergeld hebt betaald en waarop vervolgens op kaarten te traceren is waar dat geld in ontvangst is genomen. Nog een voorbeeld: een groep juridische helpers in Nicaragua. In ieder klein dorpje is daar namelijk een paralegal die de plaatselijke conflicten oplost, onder supervisie van de dichtstbijzijnde, maar slecht te bereiken rechter. Werkt perfect. De gewone burger hoeft niet ver te reizen en de paralegal heeft veel beter zicht op de locale situatie dan een rechter.

De jurist als dokter

Een conclusie uit het onderzoek van Barendrecht is dan ook dat specialisatie werkt. Voor alle partijen, want gespecialiseerde advocaten kunnen niet alleen beter helpen, ze worden ook nog beter betaald. Iedereen heeft tenslotte beloning nodig, rechters ook. Top down oplossingen werken juist niet. De juridische wereld zou een voorbeeld moeten nemen aan de medische, vond Barendrecht. Juristen moeten zichzelf zien als uitvinders van remedies voor conflicten. En als zo’n remedie effectief is, die zo snel mogelijk verspreiden over de wereld. Na de vragenronde gingen alle studenten er vlug vandoor. Misschien hadden ze het druk met andere dingen – een conflict tussen vrienden of familie oplossen bijvoorbeeld?

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven