De Orde noemt het in een wetgevingsadvies positief dat de zorgplicht van de Staat jegens kroongetuigen wettelijk wordt verankerd. Maar ze vindt het onverantwoord om de regeling te verruimen zolang de veiligheid van kroongetuigen, hun naasten en betrokken advocaten niet goed is geregeld.
Uitbreiding
Het wetsvoorstel bevat twee belangrijke wijzigingen. Ten eerste wordt de zorgplicht van de Staat ten aanzien van kroongetuigen en hun naasten wettelijk vastgelegd. Ten tweede wordt de regeling uitgebreid, zodat ook verdachten van minder zware misdrijven in aanmerking kunnen komen voor een kroongetuigendeal.
Maximale waarborging
De Orde vindt dat duidelijk zijn moet dat (en hoe) de veiligheid van betrokkenen in een kroongetuigenproces – waaronder advocaten – maximaal is gewaarborgd, voordat de regeling wordt ingevoerd. Zij adviseert daarom het wetsvoorstel op te schorten totdat het nieuwe stelsel voor persoonsbeveiliging volledig is ingevoerd. De wettelijke verankering van dit nieuwe stelsel wordt naar verwachting dit jaar nog in consultatie gebracht.
Onvoldoende helder
Eerder waarschuwden de Onderzoeksraad voor Veiligheid en onderzoekers van de Universiteit Leiden al voor het zetten van onomkeerbare stappen zoals verbreding van de kroongetuigenregeling, zolang de veiligheid niet afdoende is geregeld.
De NOvA sluit zich daar dus bij aan. Bestuurslid Karin de Lange: “Een pas op de plaats is noodzakelijk, want de veiligheidswaarborgen zijn nu onvoldoende helder. De NOvA pleit ervoor om de uitbreiding van de kroongetuigenregeling in onderlinge samenhang met de aanstaande stelselwijziging bewaken en beveiligen te beoordelen.”
Rechtsbijstand
Naast het pleidooi voor uitstel van de uitbreiding, heeft de NOvA nog een aantal andere opmerkingen over het wetsvoorstel. Zo vindt zij het onwenselijk dat onafhankelijke toetsing van de met kroongetuigen te sluiten overeenkomsten ontbreekt. Ook is zij kritisch op het punt van rechtsbijstand. In het voorstel wordt het recht op bijstand voor kroongetuigen wettelijk verankerd, maar het aantal advocaten dat kroongetuigen wil bijstaan is zeer beperkt. De NOvA vraagt daarom nadrukkelijk aandacht voor de vergoedingen, de impact op de beroepspraktijk en vooral de veiligheid van betrokken advocaten.
