Het kabinet zet een breed offensief in tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit. De aanpak van de criminele (drugs)industrie wordt versterkt en de samenleving wordt ‘weerbaarder’ gemaakt tegen wat minister Grapperhaus noemt: het gif van crimineel geld, bedreigingen, intimidaties en liquidaties waardoor ondermijning dreigt.
De moord op advocaat Derk Wiersum kan worden gezien als de druppel: wederom is een grens overschreden, aldus Grapperhaus (Justitie en Veiligheid). “We moeten opkomen voor onze rechtsstaat en de integriteit van onze open samenleving.”
Bij het aantreden heeft het kabinet de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit al geïntensiveerd door onder meer 100 miljoen euro te stoppen in het anti-ondermijningsfonds en in wetgeving. Het offensief wordt nu verbreed en versterkt met een combinatie van repressieve en preventieve maatregelen en extra investeringen. Grapperhaus komt in het voorjaar van 2020 met een uitgewerkt plan met focus op: oprollen, afpakken en voorkomen.
Een Multidisciplinair Interventie Team (MIT) is verantwoordelijk voor ‘oprollen’. Het wordt ondergebracht bij de landelijke eenheid van de politie dat kan schakelen op lokaal, regionaal en landelijk niveau, verder binnen het Koninkrijk en internationaal. Het interventieteam bestaat uit verschillende specialisten op het gebied van intelligence en digitale, internationale en financiële opsporing van onder meer de politie, FIOD en Koninklijke Marechaussee.
Het MIT zet in op het afbreken van machtsposities van criminele kopstukken en hun facilitators, het verstoren van ondermijnende bedrijfsprocessen en het opwerpen van barrières voor misbruik van de legale economie en infrastructuur. Criminele geldstromen moeten worden blootgelegd en crimineel vermogen afgepakt. Hierbij wordt meer samengewerkt met private partijen, zoals branches en bedrijven.
Daarnaast wil het kabinet investeren in bewaken en beveiligen (‘voorkomen’). Vertegenwoordigers van de rechtsstaat – rechters, officieren van justitie en advocaten – moeten hun werk zonder beperking of angst kunnen blijven doen, vindt Grapperhaus. Hierbij is ook een weerbaar (lokaal) bestuur nodig.
Om te verhinderen dat kwetsbare personen worden geïntimideerd of verleid om af te glijden naar criminaliteit, werkt minister Grapperhaus samen met betrokken ambtscollega’s van Binnenlandse Zaken, Onderwijs, Verkeer en Waterstaat en Sociale Zaken. In de preventieve aanpak wordt ‘gebiedsgericht’ gewerkt langs de sporen onderwijs, werken, wonen en veiligheid, zoals afgelopen jaren ook in Rotterdam-Zuid is gebeurd. “De departementen en lokale partijen werken samen om onze economie en wijken weerbaarder te maken en kwetsbare jongeren te behoeden voor het criminele pad”, aldus Grapperhaus.
In de gezamenlijke strijd tegen de ondermijnende criminaliteit hebben Grapperhaus en zijn collega Dekker (Rechtsbescherming) ook al gesproken met ondernemers, en hoe zij een bijdrage kunnen leveren.
