De Poolse rechtersvereniging heeft het initiatief genomen om de Verenigde Naties te vragen om 11 januari uit te roepen tot Internationale Dag van de Onafhankelijkheid van de Rechtspraak. Op die dag in 2020 liepen duizenden burgers, rechters en officieren van justitie in Warschau mee in de wat de ‘Mars van de duizend toga’s’ is gaan heten. Zij protesteren tegen het afglijden van de Poolse rechtsstaat, wat was ingezet door de toenmalige regeringspartij PiS. Ook veel rechters uit andere Europese landen liepen mee in die stille tocht. Vanuit Nederland liepen die zaterdag negen Nederlandse rechters en één officier van justitie in toga mee.
Schade
Nu PiS sinds de laatste parlementsverkiezingen in de oppositie zit, worden de hervormingen ingezet. “De schade die aan de Poolse rechtsstaat is aangebracht is enorm”, schrijft Marc de Werd op LinkedIn. Hij is hoogleraar Europese rechtspleging aan de Universiteit van Amsterdam en senior-raadsheer in het gerechtshof Amsterdam. Hij roept op om de petitie te ondertekenen die de invoering van de Internationale Dag van de Onafhankelijkheid van de Rechtspraak mogelijk moet maken.
‘Corrupt’
Dat dit nodig is blijkt uit recente gebeurtenissen. In Tunesië werd de Hoge Raad voor de Rechtspraak ontbonden door een presidentieel besluit, zo’n vijftig rechters werden ontslagen. In Israël werden pogingen gedaan de onafhankelijk van de rechtspraak in te perken en in Guatemala worden rechters vervolgd en gevangengezet omdat ze onafhankelijk zijn en de wet onafhankelijk toepassen. En in Nederland dreigt een politicus die rechters ‘corrupt’ noemt minister-president te worden.
