In 2024 is het aanbod van sociaal advocaten nog zorgelijker geworden, schrijft de Raad voor Rechtsbijstand in zijn jaarverslag 2024, getiteld Recht vinden. “Er dreigt op niet al te lange termijn een tekort.” Uit cijfers van het Kenniscentrum Stelsel Gesubsidieerde Rechtsbijstand blijkt dat de afname van sociaal advocaten verder doorzet. “Uit verschillende onderzoeken komt naar voren dat de lage vergoeding voor werken op toevoegingsbasis de belangrijkste reden is. Daarom is het van het allergrootste belang dat het punttarief, het door het kabinet beloofde netto jaarinkomen, op schaal 12 trede 10 borgt.”
Minder advocaten, toevoegingen stabiel
De cijfers schetsen een urgent beeld, stelt de Raad. Zo waren er in 2024 12 procent minder sociaal advocaten actief dan in 2019, terwijl het aantal toevoegingen stabiel blijft. In 2024 waren 4.484 sociaal advocaten actief met tien of meer toevoegingen; 17,5 procent hiervan betrof jongere advocaten (in de leeftijdsgroep tot 35 jaar). De verwachting is dat ongeveer een derde van de sociaal advocaten binnen twaalf jaar de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. “Het aandeel jonge advocaten krimpt jaar op jaar.”
Vak verlaten
Eerdere cijfers lieten zien dat veel jonge advocaten relatief snel het vak verlaten. Recent onderzoek toont, aldus de Raad, dat ongeveer 40 procent van de sociaal advocaten onder de 40 verwacht nog slechts een tot vijf jaar actief te blijven in het stelsel. Het grote aandeel eenpersoonspraktijken in het stelsel is daarom ook zorgelijk: dat is drie keer zo groot in sociale advocatuur als daarbuiten. “Slechts 40 procent van de sociale advocatuur is georganiseerd als kantoren waar meerdere advocaten werken. Hierdoor zijn er weinig stageplekken, terwijl die essentieel zijn voor meer (jonge) aanwas.”
Toevoegingen
In 2024 ging het om bijna 400.000 toevoegingen en werden 2.361 Wsnp-zaken gestart. In dat jaren waren er 8.237 tolken en vertalers ingeschreven. De meeste toevoegingen werden binnen het strafrecht afgegeven: 129.606. Daar waren 2.645 advocaten bij betrokken en 81.700 burgers.
Personen- en familierecht, strafrecht en asielrecht
Het aantal scheidingsgerelateerde toevoegingen bedroeg in 2024 43.365, iets meer dan binnen het asielrecht (42.412). Daar waren 2.070 advocaten bij betrokken en 39.191 burgers. In het strafrecht (129.606 toevoegingen) ging het om 2.645 advocaten en 81.700 burgers, in het asielrecht om 432 advocaten en 36.136 burgers. Het aantal toevoegingen binnen het sociaal zekerheidsrecht bedroeg in 2024 15.722. Daar waren 908 advocaten bij betrokken en 10.849 burgers.
Mediators, tolken en vertalers
Het aantal mediators in het stelsel nam vorig jaar behoorlijk af: van 760 in 2023 naar 702 in 2024. Het aantal tolken nam vorig jaar iets toe: van 3.238 naar 3.455 (niveau C1) en van 1.010 naar 1.032 (niveau B2. Het aantal inschrijvingen voor vertaler nam wel af: van 4.396 in 2023 naar 3.750 in 2024.
Lees hier het jaarverslag 2024 van de Raad voor Rechtsbijstand.
