Echt druk is het nog niet voor insolventierechters. Het aantal aanvragen voor faillissementen is nu dan wel meer dan in de afgelopen maanden, maar dat is in het najaar eigenlijk gebruikelijk. Piet Neijt, insolventierechter in de rechtbank Midden-Nederland, ziet nog geen toename ten opzichte van vorig jaar. Dat werd wel voorspeld: 2020 zou extra druk worden, door de Brexit en een verwachte stijging van de rente. Maar dat kwam niet uit.
Neijt noemt in een interview op rechtspraak.nl de coronacrisis ‘een heel bijzondere crisis’. Het gaat in principe goed met de economie, bedrijven zijn in de kern gezond. Maar ze komen door corona opeens stil te staan en daardoor in moeilijkheden. “Dat is iets nieuws.”
Handdoek in de ring
Neijt ziet ook dat de horeca- en evenementenbranche hard wordt getroffen en daar zijn ook wel meer faillissementen zichtbaar. “Ondernemers vragen zich af: hoe lang duurt dit, hoe ziet de nieuwe situatie eruit, kan ik mijn bedrijf aanpassen? Wanneer gooi je de handdoek in de ring? En wanneer besluit je als schuldeiser dat het genoeg is geweest? Stel: je verhuurt een pand aan een winkelier die altijd netjes heeft betaald. Nu krijg je geen huur. Maar als je de rechtbank vraagt de winkel failliet te verklaren, staat je pand leeg en ben je een goede huurder kwijt. Je vindt echt niet zo gauw een ander in deze tijd. Dus zit je het voorlopig uit en hoop je dat het snel beter gaat.”
Stilte voor de storm
In april 2020 kende de faillissementen een piek: 350 rechtspersonen werden failliet verklaard. Daarna daalde het tot net onder de 200 in augustus, waarna de lijn weer opkruipt naar 230 in september. De insolventierechter spreekt dan ook van een ‘stilte voor de storm’. Hij hoort dat veel zzp’ers nu al bij gemeenten aankloppen voor schuldsanering. Voordat ze bij de rechtbank komen zijn ze weer maanden verder. Daar wordt beoordeeld of een faillissement echt nodig is. Zijn uitgangspunt: bij twijfel niet inhalen.
“Als je failliet gaat, valt het doek. Dat is onomkeerbaar en heel ingrijpend. De curator komt, die verkoopt alles wat waarde heeft en daarna blijf je vrijwel altijd met restschulden zitten. Van de schuldeisers krijgt 80 procent zijn geld niet terug.” Neijt ziet het als rol van insolventierechters om bedrijven ‘op te ruimen’ die geen functie meer hebben, onderdelen te redden die wel levensvatbaar zijn en de opbrengst van de verkoop eerlijk te verdelen. Ook sporen zij fraude op. “Laatst merkten we dat een ondernemer misbruik maakte van overheidssteun door personeel op te voeren dat hij niet had. Daar gaat de curator achteraan.”
Verantwoord ondernemerschap
Volgens Neijt is het verstandig om, als de schulden alsmaar oplopen en de ondernemer er niet meer uit komt, omdat bijtijds een faillissement aan te vragen. “Dat is niets om je voor te schamen, al denken veel mensen van wel. Daarom wachten ze vaak te lang. Ik vind het juist een teken van verantwoord ondernemerschap dat je aan de belangen van de schuldeisers denkt en de schade zoveel mogelijk beperkt.”
