Voor de versterking van de toegang tot het recht stelt het kabinet vanaf 2027 structureel 35,6 miljoen euro beschikbaar. Voor 2025 en 2026 is eenmalig 3,4 en 2,1 miljoen euro extra beschikbaar.
Video’s
Begin 2025 wordt de website rijksoverheid.nl uitgebreid met ‘begrijpelijke informatie’ en video’s over verschillende manieren om een juridisch probleem op te lossen. Op die manier kunnen rechtzoekenden beter weten waar ze terecht kunnen en van wie ze advies, ondersteuning of een beslissing van een neutrale instantie kunnen krijgen.
Juridisch Loket
Het Juridisch Loket krijgt een coördinerende rol voor de versterking van de eerstelijns rechtshulp en breidt de samenwerking met overheidsdiensten en het sociaal domein uit. Ook wordt verkend hoe een landelijk dekkend netwerk van sociaaljuridische dienstverlening kan worden vormgegeven, voortbouwend op bestaande lokale en regionale initiatieven. Hiermee wordt uitvoering gegeven aan de aangenomen motie (26 november 2024) van Kamerleden Van Nispen en Palmen. In 2025 krijgt het Juridisch Loket uit het ‘versterkingsbudget’ 7 miljoen euro, en de vier jaren daarna steeds 14 miljoen.
Rechtswinkels
Ook rechtswinkels zijn een belangrijk eerste loket voor rechtzoekenden. Struycken verruimt de bestaande subsidieregeling voor rechtswinkels zodat iedere bestaande rechtswinkel in aanmerking kan komen voor subsidie. Vanaf 1 januari 2025 is hiervoor jaarlijks 515.000 euro beschikbaar.
Sociaal advocaten
“Juist voor de meest kwetsbare mensen zijn sociaal advocaten een belangrijke voorwaarde voor toegang tot het recht”, aldus Struycken. De beroepsgroep staat echter onder druk door vergrijzing en gebrek aan instroom. Struycken vindt dat meerdere partijen moeten meedenken en meewerken aan een oplossing hiervoor, waaronder de overheid, het onderwijs en de advocatuur zelf. Samen met de Nederlandse Orde van Advocaten wil Struycken werken aan een meer duurzaam kantoormodel voor sociaal advocaten. Daarnaast ziet hij mogelijkheden om in rechtenstudies meer aandacht te besteden aan rechtsgebieden waarin veel sociaal advocaten actief zijn, zoals het familierecht. Ook de vergoeding voor sociale advocatuur moet passend zijn, vindt hij – maar hij gaat nog niet in op wat financieel mogelijk is. Daarvoor wacht hij het rapport van de Commissie Van der Meer II af.
Mediation en Rechtspraak
Ook mediation heeft de aandacht van Struycken: de startbijdrage voor mediation wordt verlengd voor vijf jaar. Dat betekent dat de startbijdrage de eerste tweeënhalf uur mediation kosteloos maakt voor mensen die niet in aanmerking komen voor gesubsidieerde mediation, als zij worden doorverwezen vanuit de rechtspraak. Het gereserveerde bedrag voor het register voor mediators (1,5 miljoen euro) wordt in tegenstelling tot wat eerder is gecommuniceerd opgevangen ‘binnen de bestaande kaders’. In de Rechtspraak zelf wordt ook ‘extra’ geïnvesteerd (13,6 miljoen in 2025, 15,1 miljoen in 2026 en in 2027, 2028 en 2029 steeds 21,6 miljoen), en wordt bestaand beleid voortgezet om het aantal locaties waar wijkrechtspraak wordt gedaan, uit te breiden. De plannen zijn vrijdag 13 december naar de Tweede Kamer gestuurd.
