Niet alleen wettelijke instanties die fraude, witwassen en terrorismefinanciering moeten voorkomen en tegengaan, ook personen en instanties die daarbij een legitiem belang hebben krijgen toegang tot het UBO-register. Daarbij kan worden gedacht aan pers en ngo’s.
Daadwerkelijk belanghebbende
In de UBO-registers staat wie de eigenaar is van een organisatie, of wie zeggenschap of een belang heeft (de Ultimate Beneficial Owner). Deze registers helpen criminele activiteiten zoals fraude, witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen en opsporen, omdat het zo duidelijk wordt wie de daadwerkelijk belanghebbende is achter een bepaalde organisatie.
Privacy
De aanleiding voor de wetswijziging is de uitspraak van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 24 november 2022. Het hof bepaalde dat de Europese regeling dat iedereen in alle gevallen toegang moet hebben tot het UBO-register, ongeldig is. De reden: de privacy van de personen in de UBO-registers werden onvoldoende gewaarborgd. Na de uitspraak is de verstrekking van informatie uit het Nederlandse register van UBO’s tijdelijk stopgezet. Ook het notariaat kreeg geen informatie meer uit het UBO-register. De uitspraak had geen invloed op de plicht voor vennootschappen en andere juridische entiteiten om UBO’s te registreren. Het opgeven van UBO’s aan het register bleef steeds verplicht en mogelijk.
Legitiem belang
Op grond van de wetswijziging kunnen banken, notarissen en bevoegde autoriteiten toegang krijgen tot UBO-informatie uit de registers. Journalisten en maatschappelijke organisaties kunnen dat alleen als zij zich bezighouden met onderzoek naar personen achter een bedrijf of organisatie in het kader van het opsporen van fraude, witwassen en terrorismefinanciering. In dit geval wordt gesproken van een legitiem belang. Wat dit precies inhoudt zal de komende tijd in een besluit verder worden uitgewerkt. Dit besluit wordt volgend jaar geconsulteerd via internet.
Medeoverheden
Het voorstel is naar aanleiding van een openbare internetconsultatie op een aantal punten aangepast. De belangrijkste aanpassing is dat ook medeoverheden, zoals gemeentes en provincies, toegang kunnen krijgen tot de registers om in die gevallen waarin het noodzakelijk is, te voorkomen dat de overheid misbruikt wordt voor criminele activiteiten.
De Wijzigingswet gaat nu voor advies naar de Raad van State. Daarna volgt de parlementaire behandeling.
