Grote persberichten op 29 januari 2015. De branche- en beroepsorganisaties VV&A, VEOV, DUFAS, DSI, VBA en de Nederlandse Vereniging van Banken publiceren een consumentenbrief. Het onderwerp? “Welke vragen stelt u over het beleggingsbeleid?”. Gedachte zou zijn – zo is in de persberichten en op te sites van deze organisaties terug te lezen – dat consumenten met de antwoorden op deze vragen kan beoordelen of het beleggingsbeleid van de beleggingsonderneming pas bij zijn behoeften en wensen. Op zich een nobel streven, toch?
Tegelijkertijd is het een opzichtige poging de onderzoeksplicht van consumenten te beïnvloeden. Teksten als “het betreft een overzicht van vragen die een consument in ieder geval zou moeten stellen” wekken op z’n minst de indruk dat de branche tracht het evenwicht tussen onderzoeksplicht (consument) en mededelingsplicht (beleggingsondernemingen) te verleggen ten gunste van de eigen branche.
Maar boven alles getuigt de consumentenbrief van een onvoorstelbare naïviteit en overschatting van de consument. Want wat weet een consument nu van het verschil tussen een strategische en tactische asset allocatie. Wat een asset allocatie is snapt die consument al helemaal niet. Of het verschil tussen fundamentele, technische of kwantitatieve analyse? En als hij zegt het te snappen (ook beleggers lijden aan zelfoverschatting), dan doorgrondt hij het niet zo blijkt uit onderzoek.
Zolang 63% van de Nederlanders nog denkt dat een vastgoedfonds vastgoed opkoopt met achterstallig onderhoud, dat opknapt en vervolgens weer verkoopt met winst verkoopt (zoals bleek uit onderzoek van AXA Investment Management uit 2008) kan de consument echt helemaal niets met het antwoord op een vraag als “Welke aanpak, beleggingsstrategie of beleggingsstijl hanteert de beleggingsonderneming?” of gelikt commercieel antwoord op de vraag “Hoe komt u eigenlijk bij uw verwachtingen over rendementen en risico’s?”.
Laat de branche zich nu eindelijk eens bewust zijn van de asymmetrie die bestaat in kennis en ervaring op het gebied van beleggingen en beleggingskeuzes tussen haar en de consument. Het is de branche die allereerst moet zorgen dat de klant zijn behoeften en wensen deelt door de goede informatie bij de consument op te halen en door te vragen (en op dat vlak doet de NVB goed werk door consumenten in de flyer “Beleggen? Bereid u goed voor” begrijpelijk uit te leggen waarom de bank de consument het hemd van het lijf vraagt). Maar het is vervolgens ook de branche die als professional moet zorgen dat de consument de producten en diensten krijgt die daarbij passen!
