De sociale advocatuur is in grote nood en de minima dreigen hier het slachtoffer van te worden. Hoelang heeft de sociale advocatuur nog?
Sociale advocatuur
Iedere burger in Nederland heeft het recht om bij geschillen voor de rechtbank ter verdediging een advocaat in te zetten. Maar de bereikbaarheid van een advocaat is niet voor alle mensen even groot. Dit heeft te maken met het kostenplaatje. Iemand met voldoende inkomen of vermogen zal gemakkelijk een advocaat kunnen inschakelen. Ook diegenen die een rechtsbijstandverzekering hebben afgesloten, kunnen gemakkelijk een beroep op een advocaat doen. Maar er zijn ook veel mensen die onvoldoende inkomen of vermogen hebben en daarom ook geen rechtsbijstandverzekering kunnen betalen. Ook deze mensen hebben recht op juridische bijstand. Zij kunnen daarom beroep doen op een pro deo advocaat, ook wel een advocaat van onvermogen genoemd. Wanneer iemand een pro deo advocaat krijgt toegewezen dan geldt er een bepaalde inkomensgrens. Tevens bepaalt de hoogte van het inkomen of er een eigen bijdrage moet worden betaald. Soms met betaling van een gedeelte van de kosten en soms volledige vergoeding is het ook voor minima mogelijk om een advocaat in te schakelen.
Wat is het probleem in de sociale advocatuur?
Pro deo advocaten worden toegewezen aan financieel minder draagkrachtige cliënten. Omdat deze cliënten gebruikmaken van hun recht op een advocaat, worden de kosten door de Nederlandse overheid betaald. Advocaten in de sociale advocatuur kunnen dus niet hun eigen tarieven doorberekenen, zoals zij wel kunnen doen bij andere cliënten. De vergoeding is gebaseerd op een zogenaamd puntenstelsel. Aan een bepaalde zaak worden punten toegekend. Per punt ontvangt de advocaat een vergoeding. Dit was altijd rond de €100,-. Het probleem was de puntentoekenning en het tarief. Ondanks dat sommige zaken veel tijd kosten, staan er toch maar een beperkt aantal punten tegenover en levert dit niets op voor advocaat. Het tarief van rond de €100,- lijkt veel, maar dit is niet het rechtstreekse salaris voor de advocaat. Het is omzet voor de praktijk, waar diverse kosten vanaf moeten. Met geluk kan een advocaat met dit tarief nog net €25,- als salaris eruit halen. Sociale advocaten verdienen in sommige gevallen weinig aan sociale advocatuur.
Actie nodig
De nieuwe overbruggingsregeling is maar een eerste stap. Hiermee wordt het tarief in ieder geval verhoogd naar rond de €120,- per toegekend punt. Hiermee heeft het kabinet eventuele stakingsacties van de advocatenbranche kunnen afwenden. Maar feit is dat veel sociale advocaten binnenkort met pensioen gaan en de jongere garde zit niet te springen om sociaal advocaat te worden. De overbruggingsregeling is bovendien tijdelijk, dus het is aan dit of het volgende kabinet om met drastische wijzigingen te komen in de sociale advocatuur. Zo niet, dan is een advocaat alleen voor draagkrachtigen te betalen en hebben minima het nakijken.
