Aanleiding voor het instellen van de commissie onder leiding van oud-procureur-generaal bij de Hoge Raad Jos Silvis, was het fraudeschandaal bij Pels Rijcken. Notaris en toenmalig bestuursvoorzitter Frank Oranje bleek gedurende vele jaren voor meer dan elf miljoen van cliënten te hebben verduisterd (ook van de overheid). Per 1 juli heeft Pels Rijcken afscheid genomen van het notariaat; bij het kantoor werken nu alleen nog advocaten. Maar dat de fraude plaatsvond bij Pels Rijcken, waar sinds jaar en dag de landsadvocaat is gevestigd, leidde tot onrust en riep vragen op over de relatie tussen het Haagse kantoor en de overheid.
Continuïteit
Op verzoek van de Tweede Kamer deed de commissie onderzoek naar de dienstverlening van advocaten aan de overheid. In haar rapport komt zij tot de conclusie dat er geen reden is om te breken met de landsadvocaat en Pels Rijcken. Het werken met een vast advocatenkantoor heeft voordelen, vanwege de directe beschikbaarheid van ervaren advocaten die de rijksoverheid goed kennen en de continuïteit. Pels Rijcken heeft zich in de loop van jaren volledig heeft gevormd naar de behoefte van de staat en voor bijna alle benodigde rechtsgebieden zijn specialisten beschikbaar.
Risico
Risico daarvan is wel een grote afhankelijkheid van het kantoor. De commissie vindt daarom dat de overheid vaker van advocaat moet wisselen. Daardoor kan de Staat − die de inkoop van advocatendiensten zou moeten professionaliseren − ook beter zicht houden op de prijs-kwaliteitsverhouding van de geleverde diensten.
Tegelijkertijd constateert de commissie dat andere advocaten niet direct warmlopen om voor de overheid te werken: dat kan botsen met de belangen van andere cliënten.
Professionaliseren
De landsadvocaat en Pels Rijcken kunnen dus door wat de commissie betreft, maar zij komt wel met een aantal aanbevelingen om de dienstverlening door het kantoor verder te professionaliseren. Zo moeten gedetailleerdere afspraken worden gemaakt, bijvoorbeeld om te regelen wat er zou moeten gebeuren bij het eventueel beëindigen van de relatie met de Staat.
Rijksinstituut
Silvis en de zijnen hebben ook bekeken of er niet een rijksinstituut voor advocatendiensten aan de Staat zou moeten worden opgericht. Nee vinden ze, een dergelijk eigen advocatenkantoor heeft meer nadelen dan voordelen. Wel zouden advocaten in dienstbetrekking bij de Staat een nuttige functie zouden kunnen vervullen.
Reactie
Minister Yeşilgöz heeft het rapport doorgestuurd naar de Tweede Kamer, en daarbij toegezegd dat het kabinet ernaar streeft om uiterlijk aan het begin van het tweede kwartaal van 2023 met een reactie te komen.
Op de site van Pels Rijcken staat dat het kantoor het rapport van de commissie-Silvis gaat bestuderen.