Commissievoorzitter Herman van der Meer overhandigde het rapport op 3 maart aan staatssecretaris voor Rechtsbescherming Teun Struycken. De Commissie Evaluatie puntentoekenning gesubsidieerde rechtsbijstand II (veelal Commissie Van der Meer-II genoemd) had als opdracht te onderzoeken of de tarieven nog kloppen en of voor een sociaal advocaat het door het kabinet genormeerde ‘redelijk inkomen’ haalbaar is.
Toeslagen verhogen
De commissie signaleert verschillende knelpunten in het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. Zo is de financiering van het stelsel ontoereikend. De vergoedingen zouden periodiek herijkt en geïndexeerd moeten worden. De meeste tarieven kloppen nu nog wel volgens de commissie, maar vooral de toeslagen voor complexe zaken zijn te laag. De commissie stelt voor deze toeslagen met 35 procent te verhogen.
Kantoortoeslag
Als gevolg van de lage verdiensten haken veel sociaal advocaten af, of gaan noodgedwongen werken als eenpitter. Door op die manier hoge kantoorkosten te vermijden komen ze nog enigszins in de buurt van een redelijk inkomen. Maar volgens de commissie is dat een voor het stelsel onwenselijke ontwikkeling, een ‘sterfhuisconstructie’: eenpitters hebben geen ruimte voor de opleiding van nieuwe sociaal advocaten. En die zijn – ook door de vergrijzing – juist hard nodig voor een toekomstbestendig stelsel.
De commissie adviseert daarom om aan in kantoorverband samenwerkende sociaal advocaten een ‘kantoortoeslag’ toe te kennen voor de gebruikelijke kantoorkosten. Deze toeslag kan het aantrekken van advocaat-stagiairs bevorderen.
Reactie NOvA
De Nederlandse Orde van Advocaten, die regelmatig oproept tot investeringen in de sociale advocatuur, is positief over de aanbevelingen van de commissie. Algemeen deken Sanne van Oers: “De commissie onderstreept heel helder dat de toegang tot het recht voorop dient te staan en dat er beleid nodig is om op korte en langere termijn te zorgen voor adequate rechtsbijstand. Want zoals de commissie schrijft: ‘Zonder adequate rechtsbijstand voor een ieder die dat nodig heeft, is de democratische rechtsstaat slechts een theoretisch begrip’.” De NOvA roept staatssecretaris Struycken dan ook op om aan de slag te gaan met de “duidelijke opdracht” die het kabinet van de commissie heeft gekregen, en in de komende Voorjaarsnota financiële dekking te garanderen.
