Door de uitbraak van het coronavirus konden veel fysieke zittingen tussen 17 maart en 11 mei niet plaatsvinden; rechtbanken waren grotendeels dicht. Dat leidde ertoe dat 16.000 strafzaken werden uitgesteld. Om deze achterstand weg te werken, kwamen de Rechtspraak en het Openbaar Ministerie afgelopen zomer met een plan van aanpak.
Avondzittingen
Onder meer via avondzittingen, het behandelen van meer zaken door één rechter in plaats van drie rechters en meer OM-strafbeschikkingen voor lichte zaken, wordt sindsdien een inhaalslag gemaakt. Ook worden gepensioneerde rechters ingeschakeld.
Het kabinet heeft voor volgend jaar 40 miljoen euro extra beschikbaar gesteld om de achterstanden weg te werken, zo bleek uit de toelichting op de Justitiebegroting na Prinsjesdag.
Andere rechtsgebieden
De uitbraak van het coronavirus heeft ook impact op andere rechtsgebieden. In het civiel en bestuursrecht zijn de al bestaande achterstanden met nog eens elf procent opgelopen, bijvoorbeeld doordat zittingen niet konden doorgaan vanwege coronabesmettingen of quarantaines van betrokkenen.
Om de doorlooptijden in alle rechtsgebieden te verbeteren werd vorig jaar het programma Tijdige rechtspraak ontwikkeld. Een van de voorstellen in dit programma was het tijdelijk inschakelen van gepensioneerde rechters. Door de coronacrisis is de uitvoering van dit voorstel in een versnelling gekomen. Daarvoor moest wel de wettelijke pensioenleeftijd van rechters worden aangepast: zij mogen nu in plaats van tot hun zeventigste tot maximaal hun 73ste werken.
Blijvertje
Inmiddels helpen zo’n zestig zeventig-plus-rechters mee met het wegwerken van de achterstanden in de strafsector. Bij EenVandaag zei Henk Naves, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, dat hij er rekening mee houdt dat de inzet van de gepensioneerden ‘een blijvertje’ is. “De stap van 70 naar 73 is niet zo groot. Mensen worden ouder en zijn langer vitaal. In het Witte Huis zit binnenkort ook een president van 78 jaar.”