In Nederland was u belast met corruptiebestrijding, en die lijn zet u nu voort op Europees niveau. Heeft u een passie voor het aanpakken van witteboordencriminaliteit?
Ik heb me altijd vreselijk opgewonden (en nog) over mensen die menen dat de regels niet voor hen gelden en deze overtreden voor geld, macht en status in bedrijfsleven of overheid. Dat levert niet alleen ongelijke concurrentie op, materiele schade en armoede, maar het tast onze maatschappij en democratie aan. Het creëert wantrouwen en ongelijkheid op alle fronten en dat is funest. Het antwoord op de vraag is dus een volmondig: ja.
Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) heeft machtige vijanden. De Tsjechische premier Andrej Babis wordt bijvoorbeeld beschuldigd van misbruik van EU-subsidies. Ook in Hongarije spelen zaken met subsidiefraude. Heeft u zin in het gevecht?
Ik kijk er erg naar uit om met mijn 21 collega European Prosecutors hier in Luxemburg de onderzoeken van het EOM te monitoren en aan te sturen. Het EOM is onafhankelijk en we zullen de fraude en corruptie die onder ons mandaat en jurisdictie vallen onderzoeken en vervolgen, los van de status of nationaliteit van iemand.
Hoe wordt voorkomen dat het EOM en de nationale opsporingsautoriteiten elkaar voor de voeten lopen?
Het EOM zal steeds in contact zijn met nationale autoriteiten hierover. De nationale autoriteiten dienen het EOM onverwijld op de hoogte te stellen als ze tegen zaken aanlopen die onder het EOM-mandaat vallen. De European Delegated Prosecutors (EDP’s) zijn de officieren van justitie die in de lidstaten dagelijks de EOM onderzoeken gaan leiden. Die onderzoeken worden uitgevoerd door nationale opsporingsdiensten, bijvoorbeeld de FIOD. Ook zullen de EDP’s nauw contact onderhouden met het nationale OM. Ze zijn daaruit afkomstig en kennen de organisatie en de mensen daarom heel goed.
Hoe lastig is het dat Zweden, Denemarken, Ierland, Polen en Hongarije niet meedoen aan het EOM?
Het liefst zie ik natuurlijk dat alle EU-lidstaten meedoen aan het EOM, maar dat is een politieke keuze waar ik niet over ga uitweiden. Onderwijl zullen wij werkafspraken maken met de EU-lidstaten die niet meedoen aan het EOM. Het is uiteindelijk in het belang van alle EU-landen dat het budget van de EU niet wordt misbruikt.
Wordt er in Nederland ook gesjoemeld met EU-geld?
Ook in Nederland zijn er fraudezaken die het budget van de EU raken. Denk alleen maar aan bepaalde BTW-carrousels. Daarnaast kan je denken aan bijvoorbeeld subsidiefraude. Bovendien kan Nederland gebruikt worden als plek om de gelden wit te wassen die afkomstig zijn van fraude met EU-geld in andere landen. Mijn ambitie is dat we als EOM ook in Nederland meer signalen van dit soort zaken naar boven krijgen en onderzoeken.
Als u het voor het zeggen had dan?
Zorgde ik ervoor dat het EOM het gevraagde budget van 55,5 miljoen zou krijgen, zodat we goed bemenst zijn en het werk waarvoor we zijn aangesteld goed kunnen doen.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Ik hoop eigenlijk dat dat nog komt, want anders kan ik er wel mee stoppen, toch? Ik ben wel trots op wat ik de afgelopen jaren samen collega’s bij het OM heb opgebouwd voor de bestrijding van buitenlandse en niet-ambtelijke corruptie. Ik hoop dat dat verder uitgebouwd wordt en het vele werk dat nog aan de winkel is ook wordt opgepakt.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Mijn inspiratie in dit vak is deze quote van Theodoor Roosevelt: “It is not the critic who counts, not the man who points out how the strong man stumbles, or where the doer of deeds could have done them better. The credit belongs to the man who is actually in the arena, whose face is marred by dust and sweat and blood; who strives valiantly; who errs, who comes short again and again, because there is no effort without error and shortcoming; but who strives to do the deeds; who knows great enthousiasms, great devotions, who spends himself in a worthy cause; who at the best knows in the end the triumph of high achievement, and at the worst, if he fails while daring greatly, so that his place shall never be with those cold and timid souls who neither know victory nor defeat.”
Welk boek las u het laatst?
Et si c’était vrai… van Marc Levy. Geen hoogstaande literatuur, maar ik ben bezig mijn Frans te verbeteren nu ik in Luxemburg woon de komende jaren. Dus Franse boeken lezen en natuurlijk Franse series kijken op Netflix.
Met wie zou u graag in quarantaine willen?
Ik wil helemaal niet in quarantaine. Ik hoop net als iedereen dat we gauw af zijn van dit zogenaamde nieuwe normaal.
