Afgelopen dinsdag was het zover: de commissie rentederivaten “hun” herstelkader. Het bepaalt hoe deelnemende banken beoordelingen moeten uitvoeren en welke eventuele herstelacties moeten worden uitgevoerd om mkb’ers die rentederivatencontracten hebben afgesloten te compenseren. ABN AMRO, ING, SNS en Van Lanschot hadden bij publicatie al aangegeven deel te nemen aan het herstelkader. Rabobank volgde twee dagen na publicatie (naar verluid onder zware politieke druk). Alleen Deutsche Bank beraadt zich nog.
Het herstelkader voorziet (kort samengevat) in het doorlopen van vier stappen:
- Compensatie voor zover zeer complexe (‘exotische’) derivaten niet geschikt zijn voor de mkb’er.
- Compensatie voor zover rentederivaten niet aansluiten bij de onderliggende leningen.
- Een coulancevergoeding aan van maximaal € 100.000, afhankelijk van de rente die de klant per saldo onder een renteswap aan de bank heeft betaald en naar verwachting nog zal betalen.
- Compensatie voor onverwachte verhogingen van renteopslagen die swap én financiering afsloten.
Alle rentederivaten die op enig moment tussen 1 april 2011 en 1 april 2014 liepen moeten actief getoetst worden aan het herstelkader. Klanten hoeven zich niet te melden. Klanten die een rentederivaat beëindigen voor 1 april 2011, kunnen zich bij de bank melden als de oorspronkelijke looptijd na 1 april 2011 afliep. Dat moet uiterlijk op 5 januari 2017.
De indruk wordt gewekt het Herstelkader een hele ruimhartige regeling is. Maar zoals altijd: “the devil is in the details”. De regeling is complex (47 pagina’s) en kent veel uitzonderingen en carve outs. Zo moet de klant niet voldoen aan de Wft-norm van een professional. Maar die Wft-norm wordt vergaand opgerekt, omdat deze voor het Herstelkader op groepsniveau moet worden beoordeeld. Vervolgens mag de klant ook niet deskundig zijn. Die drempel van deskundigheid is in bepaalde sectoren snel gehaald. Volgens het Herstelkader is een klant al deskundig als hij een vermogen heeft groter dan € 10 miljoen én 80% van dat vermogen vastgoed(gerelateerd) is en/of effecten zijn. En voor zover de bank je bij de lening verplichtte een rentederivaat te sluiten is het herstelkader (op dat deel) ook al niet van toepassing.
Van de (volgens de Wft/MiFiD-definitie) niet-professionele klanten zal dus een groot deel alsnog niet in aanmerking komen voor toepassing van het Herstelkader. De snelle en ruimhartige oplossing is dus slechts beschikbaar voor de kleine en middelgrote ondernemingen in het MKB die niet actief zijn in het vastgoed en/of in effecten. Anderen moeten voor schadevergoeding alsnog procederen.
