Het experiment is in 2014 begonnen en op 1 januari 2019 met vijf jaar verlengd. Het zou aflopen op 1 januari 2024. In dit experiment mogen advocaten in letsel- en overlijdensschadezaken – als uitzondering op de regel – een resultaatgerelateerde beloning ontvangen. Als de zaak succesvol is kan de advocaat het uurtarief verhogen (met 100 procent respectievelijk 150 procent) tot een maximum van 25 procent respectievelijk 35 procent van het financiële resultaat, afhankelijk of de advocaat de specifieke kosten verbonden aan de zaak wel of niet voorfinanciert.
Toegang tot het recht
De vereniging van Advocaten voor Slachtoffers van Personenschade (ASP) was in 2014 van mening dat het experiment leidt tot verbetering van de toegang tot het recht voor slachtoffers, omdat het de mogelijkheid vergroot de best gekwalificeerde en meest gespecialiseerde advocaten op het gebied van letselschade in te schakelen. In 2018 werd besloten het experiment niet uit te breiden buiten de letsel- en overlijdensschadepraktijk.
Overwegend positief
Voor de verlenging in 2019 is destijds besloten omdat letselschadezaken vaak een lang beloop hebben en er nog veel zaken liepen – dat kan beste vijf tot tien jaar duren. Ook moest worden uitgesloten dat er ongewenste neveneffecten of klachten zouden optreden. Die waren er toen niet, ook waren er geen tuchtzaken over het experiment. De regeling is in de eerste vijf jaar wel beperkt toegepast. De ervaringen van betrokkenen waren overwegend positief. Voor de evaluatie is toen gesproken met dekens, advocaten, specialisatieverenigingen, de wetenschap en cliëntenorganisaties. Zij geven aan dat de regeling zeker bijdraagt aan het vergroten van de toegang tot het recht en dat deze vorm van honorariumafspraken daarom wenselijk is en behouden moet blijven.
Beperkt gebruikt
Een voorlopige evaluatie in 2023 heeft uitgewezen dat de tussentijdse conclusies van vijf jaar geleden nog steeds van toepassing zijn: het experiment wordt door advocaten beperkt gebruikt maar dient wel het doel waarvoor het tien jaar geleden is opgezet. In de eerste evaluatieperiode (2014-2019) rapporteerden 49 advocaten in 85 zaken resultaatgerelateerde beloningsafspraken, terwijl er jaarlijks duizenden letsel- en overlijdensschadezaken worden gestart. De meeste van deze 49 advocaten deden toen één of twee resultaatgerelateerde zaken, één deed er acht, een andere deed er negen. Wat hun financiële resultaat was, stond toen niet in het evaluatierapport.
Volledige evaluatie
Om de resultaten grondiger te kunnen onderzoeken voordat resultaatgerelateerde beloning permanent kan worden toegestaan, wil de algemene raad de komende periode benutten om een volledige evaluatie uit te uitvoeren. Het voorstel van de algemene raad om het experiment te verlengen wordt behandeld in de vergadering van het college van afgevaardigden op 6 december 2023. Voorafgaand buigen de raad van advies en de commissie regelgeving zich hierover.
