Allereerst gefeliciteerd met de publicatie van dit boek. Hoe heeft u het schrijven en de opmaat naar de publicatie ervaren?
“Eerlijk gezegd heb ik het schrijven van het boek naast mijn advocatenpraktijk heel erg leuk gevonden. Het boek schreef eigenlijk zichzelf doordat wij al jaren lesgeven over dit onderwerp. Toen wij in november vorig jaar ons boekencontract tekenden hadden we natuurlijk nooit kunnen bedenken dat het thema nu – vanwege de verdrietige gebeurtenissen deze zomer – zo in de aandacht zou staan. Alleen al afgelopen week besteedden het Algemeen Dagblad, de Telegraaf, de Volkskrant en het NRC uitgebreid aandacht aan ons boek. Dat zelfs voordat de eerste druk in de winkels ligt de tweede druk al besteld is, is natuurlijk bijzonder. Het is fijn om te zien dat steeds meer mensen de urgentie voelen dat het anders moet. Als ons boek daaraan extra bijdraagt dan is dat natuurlijk fantastisch.”
Er lijkt in de media en samenleving de laatste tijd mondjesmaat meer aandacht te zijn voor femicide dan voorheen. Vindt u dat het maatschappelijke bewustzijn over deze problematiek al een eind gevorderd is, of is er nog een lange weg te gaan?
“Ik volg het onderwerp al jaren en ben enorm positief verrast hoeveel meer aandacht het krijgt. Ik zie dat het maatschappelijk bewustzijn enorm is toegenomen, maar we zijn er nog lang niet. Je moet je natuurlijk wel realiseren dat femicide slechts het topje van de ijsberg is. Daaronder speelt intieme terreur dat veel meer slachtoffers maakt. Dat is veel minder bekend.”
Veel aspecten van intieme terreur – zoals isolatie, ‘gaslighting’, intimidatie en manipulatie – worden in de praktijk slecht herkend en zijn vaak ook niet strafbaar. Ligt daar een taak voor de wetgever, wat u betreft?
“Zeker! Ook al denk ik absoluut niet dat het strafrecht alles zal oplossen. Ik geloof wel dat van het strafbaar stellen van dwingende controle een belangrijk normstellend effect zal uitgaan. Iets vergelijkbaars hebben we ook gezien bij de nieuwe Wet seksuele misdrijven. Hierdoor heeft consent een veel grotere rol gekregen dan daarvoor. Ik hoop dat zoiets ook met dit onderwerp zal gebeuren. Dat strafbaarstelling ertoe leidt dat mensen zich realiseren dat dwingende controle niet alleen fout is, maar ook in strijd met de wet.”
Wat is er in uw ogen nodig zodat intieme terreur in Nederland in de toekomst beter wordt herkend?
“Allereerst natuurlijk veel meer kennis bij professionals in de hele familierechtketen (hulpverleners, Jeugdbescherming, Raadsmedewerkers, advocatuur, Rechtspraak). Er moet veel beter gekeken worden naar wie nu precies wat doet tegen wie en welke impact dat heeft. Als we dat allemaal beter gaan doen en dat ook gaan opnemen in rapportages en beschikkingen dan geloof ik echt dat er een enorme slag geslagen kan worden.”
Er zijn ook sceptici die er in discussies over femicide graag op wijzen dat mannen vaker slachtoffer zijn van moord en doodslag dan vrouwen. Wat zou u tegen hen willen zeggen?
“Inderdaad zijn mannen vaker slachtoffer van moord en doodslag dan vrouwen. De statistieken laten als algemeen beeld zien dat mannen door andere mannen worden vermoord en vrouwen door hun mannelijke (ex-)partner. Vrouwen lopen dus een specifiek risico dat mannen niet lopen. Zij hebben een zes keer hogere kans door hun partner te worden vermoord. Voor een vrouw is de gevaarlijkste periode in haar leven de periode rondom het beëindigen van haar relatie. Ik heb in mijn praktijk nog nooit mannen gehad die vreesden voor hun leven toen zij de relatie beëindigde, terwijl er genoeg vrouwen zijn die met die vrees leven. Natuurlijk vermoorden niet alle mannen hun vrouw, maar als vrouwen worden vermoord dan is dat wel bijna altijd door een man. Ik vind de aandacht die er dus nu is voor femicide volkomen terecht.”
Wat hoopt u dat dit boek uiteindelijk bereikt? Wanneer bent u tevreden?
“Ik hoop allereerst dat slachtoffers in het boek erkenning vinden voor wat zij hebben meegemaakt. Daarnaast hopen we natuurlijk dat er echt iets gaat veranderen in hoe we als samenleving op dit moment omgaan met slachtoffers van intieme terreur. Als er bij een zaak die we nu ‘vechtscheiding’ noemen in de toekomst goed gekeken gaat worden naar wat er speelt en daaraan conclusies worden verbonden, ben ik tevreden.”
Wie is uw favoriete jurist?
“Zonder mijn echtgenoot tekort te doen is dat natuurlijk mijn mede-auteur Ariane Hendriks! Het is misschien gek om te zeggen gelet op de heftigheid van het onderwerp, maar ik heb met veel plezier met haar aan dit boek gewerkt.”
Wat is uw favoriete wets- of verdragsartikel?
“Art. 31 van het Verdrag van Istanbul waaruit volgt dat de rechter bij gezags- en omgangsbeslissingen rekening moet houden met geweld. En dat de veiligheid van het slachtoffer en kind centraal moet staan bij de vraag of een zorgregeling en gezamenlijk gezag in het belang van het kind is.”
Met welke historische figuur zou u graag eens in gesprek gaan?
“Ik zou heel graag met Aletta Jacobs willen spreken over hoe zij aankijkt tegen de huidige positie van vrouwen in onze samenleving.”
Als u het voor het zeggen had, dan…?
“Zou iedereen ons boek lezen en met de aanbevelingen aan de slag gaan!”
‘Met liefde heeft het niets te maken’ van Ingrid Vledder en Ariane Hendriks is beschikbaar via Uitgeverij Cargo en de boekhandel. Er zijn ook een e-book en luisterboek beschikbaar.
