“We vechten constant tegen de dossierlawine, zijn als dat jongetje met zijn vinger in de dijk”, verzuchtte een rechtbankpresident al in 2000. Het probleem van de achterstanden en lange doorlooptijden in de Rechtspraak is niet nieuw. Er wordt al jaren gezocht naar manieren om hier iets aan te doen.
Projectgroep Doorlooptijden
De Projectgroep Doorlooptijden onder leiding van Julia Mendlik (president van de rechtbank Midden-Nederland) kwam eind 2019 met tal van voorstellen om de achterstanden versneld weg te werken. De projectgroep stelde onder andere voor om meer rechters te werven, rechters flexibel in te zetten, gepensioneerde rechters in te zetten, vaker zaken enkelvoudig af te doen en vaker meteen op zitting mondeling uitspraak te doen.
In een interview met Mr. vertelde Mendlik vorig jaar april al over een inloopkamer bij haar eigen rechtbank. “Bij civiel – handel en kanton – kennen we geen achterstanden bij het schrijven van vonnissen, maar lukt het niet altijd om zaken op tijd op zitting te krijgen. Zaken die uit de vonnistermijn dreigen te lopen hebben we apart in een ‘inloopkamer’ gezet en deze laten we schrijven door een gespecialiseerd groepje mensen, onder leiding van een rechter.”
Focus
Een variant op deze methode is nu ook landelijk ingevoerd. Deze inloopkamer, sinds 15 maart operationeel, bestaat uit verschillende teams. Rechtbanken kunnen tot 2023 terecht bij teams op het gebied van bestuursrecht, familierecht en civiel recht; gerechtshoven bij een civiel team.
De inloopteams richten zich op bepaalde zaakstromen en -soorten. Deze focus maakt dat zaken sneller kunnen worden afgehandeld. De teams bestaan uit ervaren, gespecialiseerde rechters en (staf)juristen uit verschillende gerechten. Er is ook extra ondersteuning van juridisch medewerkers.
Alimentatiezittingen
De gerechten dragen (delen van) hun werkvoorraden op de betreffende gebieden over aan de inloopkamer, die de zaken namens de gerechten behandelt. In de meeste zaken merken partijen daar niets van. Een uitzondering daarop zijn de alimentatiezaken, waarbij het inloopteam ook de zittingen doet. Deze zittingen vinden online plaats. Partijen, rechters en griffiers hoeven daardoor niet te reizen; het inloopteam kan daardoor zaken van meerdere gerechten achter elkaar behandelen.
De rechtbanken Gelderland, Limburg, Midden-Nederland, Oost-Brabant, Rotterdam en Den Haag en de hoven Arnhem-Leeuwarden en ’s-Hertogenbosch hebben al aangegeven gebruik te willen maken van de inloopkamer.
