“Dus jij bent ‘kandidaat’. Misschien moet je dit even navragen bij de notaris.” Zo begint Kim van der Heijden haar bericht op LinkedIn. De onderliggende suggestie: de ‘kano’ wordt door cliënten nog te vaak gezien als het hulpje van de notaris, een beginneling die het vak nog moet leren. Maar zij benadrukt: een heel groot verschil tussen de kandidaat-notaris en notaris is er eigenlijk niet.
Keuze
Beiden hebben rechten gestudeerd, met een master notarieel recht. Daarna begint iedereen als kano en volgt de driejarige beroepsopleiding. Na de beëdiging is de kano waarnemingsbevoegd. Vervolgens duurt het nog drie jaar voordat een kano benoembaar is als notaris. Dat laatste is een keuze: je wordt ondernemer en begint een kantoor of gaat in loondienst (‘toegevoegd notaris’) werken bij een bestaand kantoor – of niet dus, en dan blijf je kandidaat. Velen blijven dat hun leven lang. Mét dat vervelende stigma, vindt Van der Heijden, dat is ingegeven door het label ‘kandidaat’. Eerder klaagde freelance kandidaat-notaris Hüseyin Tosun hier al over.
Uiterst archaïsch systeem
Op LinkedIn krijgt zij veel bijval. “Het blijft een relikwie, die term kandidaat”, schrijft Nora Streep, oud-hoogleraar notarieel recht. “Er bestaat geen kandidaat-advocaat, kandidaat-tandarts, kandidaat-belastingadviseur of kandidaat-accountant. Het notariaat blijft verstrikt in een uiterst archaïsch systeem waarbij talloze kandidaat-notarissen qua kennis en professionaliteit talloze notarissen ver voorbij streven.” Zij brengt in herinnering dat oud-voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie Erna Kortlang (2007-2010) toen ‘haar uiterste best heeft gedaan’ verandering te brengen in deze ongelijkheid, “maar helaas blijft de Wet op het notarisambt op dit punt nog steeds hangen in een ver verleden”. En: “Dit zal niet bijdragen aan de aantrekkingskracht van het vak.”
Trots
“Wees trots op wat je bent en wat je doet”, reageert notaris Eric de Jong. Ben ik ook, zegt Van der Heijden. “Het is alleen zo jammer dat die trots soms ineens misplaatst lijkt als je aan tafel moet uitleggen dat je heus wel wat verstand van zaken hebt.” Eén schrale troost: notarissen die eervol uit het ambt stappen, worden weer kandidaat-notaris, laat notarisklerk Ulrike Jansen-Schwaab op LinkedIn weten.
