Mr. van de week is Dave De ruysscher. De Belgische rechtshistoricus is in dienst getreden bij de Tilburg Law School, waar hij zich gaat verdiepen in de zekerheidsrechten en insolventieprocedures in de vroegmoderne periode (1500-1800).
Insolventie en separatisten werden in de vroeg negentiende-eeuwse codificaties afzonderlijk behandeld, terwijl ze eigenlijk met elkaar verweven zijn. Is het niet raar dat onze voorouders er zo tegenaan keken?
Ja. In insolventieprocedures moeten steeds allerlei belangen worden verzoend. Men vond destijds in gans continentaal West-Europa dat eigenaars en pandhouders geen korting op hun vorderingen moesten dulden. Dat had te maken met een gerichtheid op liquidatie; wie niet kon betalen, was in de vroege negentiende eeuw ‘verdacht’. Het kwam er dan op aan zo snel mogelijk alle goederen van die verdachte debiteur uit te winnen om verder onheil te vermijden. Pas op het ogenblik dat opnieuw aandacht werd besteed aan de continuïteit van de onderneming, vanaf de laatste decennia van de negentiende eeuw, brak de verplichte betrokkenheid van alle schuldeisers opnieuw door, zij het traag. Dit is inderdaad raar, ook omdat de codificaties ouder recht negeerden. In de zeventiende en achttiende eeuw had je in vele handelssteden regimes zonder separatisten. Allicht speelde de Verlichting een rol in de verdringing van dat oudere recht: faillissement werd een eigen verantwoordelijkheid, men ging er niet langer vanuit dat toeval of overmacht een rol kon spelen.
Wat trekt u zo aan in rechtshistorie?
Rechtsgeschiedenis laat zien hoe het recht de maatschappij stuurt en er tegelijkertijd uit voortkomt. Doorheen de geschiedenis van het handelsrecht leverde dat steeds spanningen op. Handelaars hadden nood aan regels, maar bepaalden vaak ook de inhoud ervan. Of ze wensten er helemaal geen, om hun eigen zin te kunnen doen.
De Vlaamse connectie. De faculteit heeft met Geert Vervaeke al een Belgische decaan. En nu komt u ook naar Tilburg. Kunnen Belgen goed aarden in Nederland?
UvT is een mooie en internationaal gereputeerde universiteit. Overigens zit ik als Brabander (uit Turnhout) nog steeds in hetzelfde hertogdom!
Als u het voor het zeggen had dan?
Zou ik de voorstanders van deregulering, die opnieuw zijn opgestaan, wat geschiedenislessen voorschotelen.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Ik geloof niet zo in hoogtepunten. Als ik problemen kan oplossen die andere onderzoekers vooruithelpen, dan is dat al heel wat.
Wat of wie is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
Levin Goldschmidt is iemand die me fascineert. Hij schreef de eerste geschiedenis van het handelsrecht, in 1864, wat eigenlijk een eerste deel was van een meerdelig werk. Aan dat eerste deel heeft hij dan dertig jaar geschaafd. Er verschenen nog drie grondig herziene drukken van dat eerste deel, maar geen verdere volumes.
Wat is over u niet bekend, wat wel interessant is?
Knopen in onderzoek kan je ontwarren met een elektrische gitaar (als de buren niet thuis zijn).
Welke juridische website raadpleegt u vaak?
Eén van de beste blogs in mijn vakgebied is ‘The Exchange’, waar alle congressen over business history, economische geschiedenis en handelsrechtsgeschiedenis vermeld worden. Ook de blog van European Society for Comparative Legal History is een must.
Welk boek las u het laatst?
Robert MacFarlane, The Wild Places.
Met wie zou u een gevangeniscel willen delen?
Met niemand, omdat dat veronderstelt dat ik zelf in de gevangenis beland. Anders met een interessante ervaringsdeskundige, zoals Nelson Mandela.
