Je hoort juridische professionals (advocaten, notarissen, leden van de rechterlijke macht) regelmatig zeggen dat er politieke spelletjes worden gespeeld in hun organisatie. Dit heeft alles te maken met onduidelijke en niet transparante besluitvorming. Het bestuur en de leidinggevenden realiseren zich vaak niet wat het effect is van dergelijke besluitvorming in de organisatie. En het effect is groot. Hoe meer politieke spelletjes er in een kantoor worden ervaren, des te minder tevreden en betrokken men is bij de organisatie. Het gevolg daarvan is dat men minder productief is, minder goed functioneert, en er minder voor gaat. Een ander gevolg is dat mensen om zich heen gaan kijken en elders een baan gaan zoeken. Als je dit alles in geld zou uitdrukken, zou je volgens mij schrikken van het resultaat. Op het vlak van managen van professionals valt nog heel wat eer te behalen.
In dit kader is het interessant te kijken naar de tweede meting van het loopbaandeterminantenonderzoek van het Amsterdam Center for Career Research (ACCR). [1]
Uit dit onderzoek is gebleken dat advocaten die tevreden zijn en betrokken zijn bij hun organisatie sneller carrière maken. Met betrekking tot het gevoel van tevredenheid en betrokkenheid spelen organisatiegerelateerde factoren een grotere rol dan de individuele factoren. In het onderzoek is gekeken naar hoe advocaten naar hun kantoor kijken op het gebied van leermogelijkheden, besluitvorming, taakeisen en autonomie. Uit het onderzoek blijkt dat advocaten tevredener zijn als een kantoor hun de mogelijkheden biedt zich zelf te ontwikkelen. Hoe meer steun men daarbij ervaart, hoe tevredener men is. Verder blijkt uit het onderzoek dat de mate van vrijheid in het uitvoeren van het werk (de autonomie) belangrijk is voor de tevredenheid en betrokkenheid. Advocaten zijn immers professionals en een bekend kenmerk van professionals is dat zij floreren als zij ruimte en autonomie krijgen. Uit het onderzoek blijkt voorts dat werkdruk op zichzelf niet tot problemen leidt, pas in combinatie met het gebrek aan hulpbronnen (zoals weinig steun en autonomie) kan het tot stress of burnout leiden. Ook al is dit onderzoek niet onder andere juristen gedaan, de conclusies van het onderzoek zijn op alle groepen van juristen en organisaties van juridische professionals van toepassing.
Opvallend is dat vergeleken met het eerste onderzoek, de respondenten meer politieke spelletjes in hun kantoor ervaren, en minder leermogelijkheden en minder steun van hun leidinggevenden/bestuur. Ik constateer dus nog een grote uitdaging voor de besturen van juridische organisaties en de HR-afdelingen. Een goed HR-beleid dat daadwerkelijk wordt uitgevoerd zal lonen. Organisaties die juristen ruimte geven voor autonomie, die ruimte geven voor ontwikkelen en ontplooien van (netwerk)initiatieven, zullen daarvan profiteren.
Essentieel daarbij is dat de besluitvorming transparant wordt gemaakt (onder meer via heldere beoordelingscriteria) zodat men weet wat er wordt verwacht en er bij promoties en beslissingen geen vriendjespolitiek kan plaatsvinden!
Mr. M. van de Griendt is adviseur bij Dialogue Coaching & Consultancy.
[1] Dit onderzoek is een initiatief van het ACCR in samenwerking met de Nederlandse Orde van Advocaten, Le Tableau en Dialogue BV. In 2007 werd een eerste meting gedaan.
