Hoe kwam u op het idee voor deze lessen?
Als kinderombudsman behandel ik klachten over de gemeente, jeugdhulpinstellingen en het onderwijs. Meestal zijn het ouders en hulpverleners die zich bij mij melden. Maar ik zoek steeds ook het contact met kinderen. Het gaat immers om hen.
Door de coronacrisis viel het contact met kinderen weg. Ik moest op zoek naar nieuwe manieren om hen te bereiken. Ze zaten thuis toch al achter hun laptop, dus daar vond ik een nieuwe ontmoetingsplaats. Zo kwam ik op het idee van kinderrechtenlessen.
De leerlingen gaan in de lessen op kinderrechtenjacht, stellen een kinderrechtenverdrag op en schrijven een brief aan hun burgemeester. Wat is het belangrijkste dat u de kinderen wilt meegeven?
Dat het er toe doet wat kinderen vinden. ‘Hoor mij, informeer mij en leer mij’ is de belangrijkste aanbeveling van jongeren met wie ik vorig jaar onderzoek deed naar de wachttijden in de jeugdhulp. Kinderen voelen zich niet gehoord, niet door hulpverleners en niet door de gemeente. Begrijpelijke informatie om te kunnen meepraten, krijgen ze niet. En ze weten te weinig over hun rechten. Daardoor kunnen ze niet beoordelen of wat ze meemaken onprettig of onwettig is. Het besef dat kinderen eigen rechten hebben los van anderen, daar is het mij om te doen.
Zijn de lessen ook nuttig voor volwassenen?
Zeker. Ook volwassenen kennen kinderrechten onvoldoende. Zo vinden hulpverleners het vervelend dat een kind langer in een gesloten instelling moet blijven, als er geen plek is in een open instelling. Maar dat het recht op vrijheid van een kind hierdoor in het geding is, dat realiseren volwassenen zich niet. Kennis bij volwassenen draagt bij aan een betere naleving van kinderrechten.
Als kinderombudsman helpt u kinderen, jongeren, ouders en professionals om problemen met de gemeente en instellingen op het gebied van jeugdhulp en onderwijs op te lossen. Welke problemen komt u het meest tegen?
Veel van de klachten gaan over kinderen die lang moeten wachten op jeugdhulp. Of over kinderen die thuis zitten, voor wie geen passende plek op school is. Of een combinatie van die twee.
Kunt u als kinderombudsman kinderen die in de knel komen altijd de hulp bieden die u zou willen?
Een deel van de problemen ontstaat door bureaucratische drempels. Door als buitenstaander er een duw tegen aan te geven, komt er ruimte voor een oplossing. Helaas zie ik ook dat er kinderen echt tussen wal en schip vallen. Zij zijn afhankelijk van die ene hulpverlener of ambtenaar die bereid is om buiten de kaders een oplossing te creëren. Naar die persoon ga ik op zoek.
Als u het voor het zeggen had…?
Dan zou ik alle ambtenaren een paar kinderschoenen geven. Om in te gaan staan en zo te zorgen voor de broodnodige perspectiefwisseling. Niet de aanbieder maar de aanvrager hoort centraal te staan in de relatie overheid-burger. Maar zo is het niet. Een voorbeeld: de gemeentelijke armoederegelingen voor kinderen staan op de gemeentelijke website onder het kopje ‘werk en inkomen’. Omdat de gemeente die hulp ziet als een vorm van inkomen. Gaat een moeder daar kijken als ze hulp nodig heeft om een laptop voor haar kind te kopen? Nee, natuurlijk niet.
Wat is het hoogtepunt in uw juridische carrière?
Elk kind dat toch de hulp krijgt die het nodig heeft of toch een fijne plek op school vindt, zijn voor mij hoogtepunten. Zeker als kinderen zelf hebben bijgedragen aan die oplossing.
Wie of wat is in uw juridisch bestaan uw bron van inspiratie?
De levensverhalen van mensen die vanuit een sterk rechtvaardigheidsgevoel hun nek durven uit te steken voor anderen. Zo las ik net het boek De rechtvaardigen van Jan Brokken over de Nederlandse consul in Litouwen die in de Tweede Wereldoorlog Poolse Joden hielp vluchten. Een ongelofelijk verhaal. Een van zijn motto’s is: Heb meer respect voor de geest dan voor de letter van de wet. Dat spreekt mij aan.
Welke boek las u het laatst?
Wolf Hall van Hilary Mantel. Zestiende-eeuwse modder en drek in een tijd dat kerk en Staat (nog) niet gescheiden zijn. Prachtig!
Met welke beroemdheid zou u in quarantaine willen?
Yotam Ottolenghi. Ik houd enorm van lekker eten en koken. Een fijne afleiding van al dat juridische ‘hoofd’-werk. En als ik me verveel, lees ik kookboeken. Met Ottolenghi samen koken en over eten praten, dat lijkt mij ultiem.
Benieuwd naar de studententijd van Stans Goudsmit? Klik hier.
