Houden toezichthoudende instanties zoals de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), het Openbare Ministerie (OM) en de tuchtcolleges (TC) rekening met de gevolgen van de verslechterende situatie in de zorg? De druk op de zorg is thans immens, er wordt veel van zorgverleners gevraagd en soms worden zorgverleners ingezet voor taken waarvoor zij niet zijn opgeleid. De artsenorganisatie KNMG vindt het belangrijk dat artsen en zorgverleners steun en duidelijkheid krijgen van instanties nu het steeds moeilijker wordt om aan de reguliere kwaliteitseisen voor goede zorg te voldoen.
De IGJ benadrukt vertrouwen te hebben in de afweging die zorgprofessionals maken als zij zich door corona gedwongen zien om zorg te leveren die van mindere kwaliteit is dan anders. De tuchtcolleges benadrukken dat zij de omstandigheden waarin de zorg moet worden verleend altijd meewegen bij het oordeel over een klacht. Dit geldt ook voor omstandigheden die een noodtoestand veroorzaken. Dit geldt temeer in de huidige situatie, waarbij ‘evident’ is dat er op dit moment sprake is van uitzonderlijke omstandigheden in de zorg. Aangepaste normen van beroepsgroepen of instructies vanuit de organisaties van de zorg of de overheid zullen bij de beoordeling worden betrokken, aldus de tuchtcolleges in een persbericht.
Het OM geeft aan dat een arts niet strafbaar is als deze door overmacht geen zorg kan verlenen volgens de gangbare normen voor goede zorg. Als een arts vanwege de Covid-pandemie gedwongen wordt een keuze te maken die niet strookt met de gangbare normen voor goede zorg, is er sprake van overmacht. In zo’n situatie is een arts niet strafbaar, aldus het OM.
De visies van de IGJ, het OM en de tuchtcolleges benadrukken dat de beoordeling van professioneel handelen, zoals juristen dat zo mooi plegen te zeggen, afhankelijk is van de omstandigheden van het geval. Dat de coronapandemie thans in de zorg een noodtoestand veroorzaakt die om oplossingen vraagt die afwijken van de gebruikelijke wijze van het verlenen van (goede) zorg wordt door alle toezichthoudende instanties onderkend. De toekomst moet uitwijzen of dit in de praktijk ook in eventuele tuchtrechtelijke en strafrechtelijke procedures wordt erkend.
