In het jaaroverzicht over 2021 licht de Commissie rechtseenheid bestuursrecht belangrijke vragen toe die in haar overleg aan de orde zijn gekomen aan de hand van uitspraken die de vier hoogste bestuursrechtelijke colleges hebben gedaan. De commissie, die afgelopen jaar zeven keer bij elkaar kwam, wil zo openheid geven over haar werkwijze en werkzaamheden.
De commissie bestaat uit rechters en juridisch medewerkers van de vier hoogste bestuursrechtelijke colleges (Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, de Centrale Raad van Beroep, het College van Beroep voor het bedrijfsleven en de Hoge Raad).
Het valt op dat de meeste tekst is gereserveerd voor Covid-19 gerelateerde vragen. Maar ook allerlei andere onderwerpen zijn door de commissie besproken, zoals onder andere ambtshalve toetsing tijdigheid bezwaar en de ontvankelijkheid van verenigingen van eigenaars.
Coronavraagstukken
Niet geheel verrassend ging ook in 2021 veel aandacht uit naar het coronavirus. Opnieuw heeft de commissie gekeken naar de effecten van de coronamaatregelen op besluitvorming en de behandeling van rechtszaken en de oplossingen die daarvoor gekozen zijn. Zo heeft de Hoge Raad zich uitgesproken over het vervangen van een fysieke zitting door een ‘tweezijdig elektronisch communicatiemiddel’. Wanneer de mogelijkheid hiertoe bestaat, is voor de online behandeling van een zaak geen toestemming van partijen vereist.
Nieuwe lijn
Tot voor kort was het vaste rechtspraak dat de rechter ambtshalve beoordeelt of een bezwaar- of beroepschrift in een eerdere fase van de procedure op tijd is ingediend. Afgelopen zomer werd deze rechtspraak verlaten. De nieuwe lijn houdt in dat het aan de eerste rechterlijke instantie is om de tijdigheid van het beroep of bezwaar te toetsen. Ook deze ontwikkeling kwam in de commissie aan de orde.
Meer aandacht voor rechtseenheid
Het initiatief voor de commissie ontstond in 2010. Inmiddels heeft het streven naar rechtseenheid zich verdiept en zijn er meer instrumenten om tot afstemming tussen de colleges te komen ontstaan. Zo worden regelmatig uitspraken gedaan door een ‘grote’ of ‘gemengde kamer’, waarin rechters uit verschillende bestuursrechtcolleges gezamenlijk een zaak behandelen. Ook is het mogelijk om een conclusie aan een bestuursrechtelijke advocaat-generaal te vragen en vindt er meer informeel overleg plaats.
