In de memorie van toelichting schrijft minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius (VVD) dat de opvattingen over de strafwaardigheid van seksueel grensoverschrijdend gedrag zijn veranderd. “Het maatschappelijk gesprek maakt duidelijk dat de grenzen zijn opgeschoven van wat binnen onze samenleving als acceptabel en toelaatbaar seksueel gedrag wordt beschouwd.”
Tengeltuig
Het wetsvoorstel stamt van Yeşilgöz’ voorganger op Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus (CDA). Naar aanleiding van het schandaal omtrent het talentenjachtprogramma The Voice of Holland gaf de huidige minister aan het proces te willen versnellen.
In een eerder stadium nam de minister een videoboodschap op over de voortgang van het voorstel, waarin ze het onvervalste VVD-geluid ten gehore bracht waarom ze als Kamerlid bekend was komen staan. Volgens de bewindsvrouw moet volstrekt duidelijk zijn “dat je met je tengels van iemand anders afblijft als die daar geen boodschap aan heeft.” Daarmee houdt ze haar law & order-profiel staande. “Dat we ook echt laten zien: de straten zijn van ons. En niet van dat tuig dat denkt ons te kunnen belagen.”
Onvrijwillige seks
Wellicht de voornaamste wijziging van het Wetboek van Strafrecht, is dat slachtoffers beter beschermd worden tegen seks zonder wederzijds goedvinden. Anders dan nu het geval is, hoeft daarbij niet aangetoond te worden dat er sprake is van geweld, dwang of bedreiging. Is daar wel bewijs voor, dan kan dit leiden tot een zwaardere straf.
Volgens de toelichting wordt niet elke seksuele handeling zonder expliciete goedkeuring vooraf strafbaar, net zomin als “iedere onbeantwoorde flirt, onhandige date of spijt achteraf”. In de delictsomschrijving van aanranding en verkrachting wordt ingevoegd “terwijl diegene weet dat bij die persoon daartoe de wil ontbreekt.”
Intimidatie en sexchatting
Hiernaast wordt het verboden om een ander in het openbaar als seksueel object te benaderen, oftewel seksuele intimidatie. Daar is sprake van wanneer iemand “in het openbaar een ander indringend seksueel benadert door middel van opmerkingen, gebaren, geluiden of aanrakingen op een wijze die vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend is te achten”. Ook wordt ‘sexchatting’ strafbaar, het seksueel online benaderen van kinderen onder de zestien.
Het streven is om de nieuwe wet in 2024 in werking te laten treden. In de tussentijd is een implementatietraject gestart om alle betrokkenen erop voor te bereiden. Voor de uitvoering van de wet heeft het kabinet 20 miljoen euro structureel beschikbaar gesteld en 3,6 miljoen incidenteel.
