Wrakingsverzoeken tegen de strafrechter worden enkele honderden keren per jaar ingediend – en worden in 98 procent van de gevallen overigens afgewezen – maar vrijwel zonder uitzondering gebeurt dat door een verdachte of diens advocaat. Dat de officier van justitie de rechter wraakt, komt zeer zelden voor. In de lopende strafzaak rondom de mondkapjesdeal is het echter raak: volgens het OM is het drietal rechters van de rechtbank Rotterdam in die zaak niet geheel onpartijdig.
Aanvaringen
Een woordvoerder van de rechtbank bevestigt berichtgeving over de kwestie in het Financieele Dagblad. Daaruit blijkt dat er tijdens diverse zittingen, waaronder een regiezitting van vorige week, aanvaringen zijn geweest tussen de officier van justitie en rechtbankvoorzitter Jacco Janssen.
Zo omschreef Janssen de omgang van het OM en de FIOD met in beslag genomen gegevensdragers van Van Lienden als ‘onhandig’. Nadat de officier van justitie zich over die uitlating beklaagde, voelde Janssen zich genoodzaakt zijn woorden terug te nemen. Niet veel later omschreef hij de antwoorden van de officier op door de rechter gestelde vragen echter als ‘teleurstellend’, wat wederom tot ergernis leidde. Over antwoorden van FIOD-rechercheurs op vragen over de doorzoeking van Van Liendens computers zei Janssen bovendien: “Je vraagt je soms af: is er nou sprake van onhandigheid of bewust handelen?”
Zeldzaam
Daarmee lijkt de maat voor de officier van justitie nu vol, en gaat het OM over tot wraking van de rechtbank. Het is nog niet duidelijk wanneer dat wrakingsverzoek wordt behandeld. Omdat de bijbehorende stukken er nog niet zijn, is ook nog niet duidelijk welke wrakingsgronden het OM exact zal opvoeren.
Wat wel duidelijk is, is dat het OM hiermee een buitengewoon zeldzame stap zet. De laatste keer dat de officier van justitie – voor zover bekend – de rechtbank probeerde te wraken, was in 2023. Ook toen was het de rechtbank Rotterdam die een wrakingsverzoek om zijn oren kreeg – dat werd echter snel niet-ontvankelijk verklaard omdat het ruimschoots buiten de gestelde termijn werd ingediend.
Ook in 2016 trachtte het OM de rechter te wraken. Destijds ging het om de rechtbank Almelo. Daarmee staat de teller nu op drie OM-wrakingsverzoeken in tien jaar tijd.
