Tegenspraak is een boek dat je meeneemt in de wereld van Hélena en Oscar die beiden beginnen aan de opleiding tot rechter en officier van justitie: de inmiddels wegbezuinigde ‘raio-opleiding’. Als lezer wordt je meegenomen in de onzekerheden van de beginnende jurist binnen het rechtsbedrijf, maar ook in de verwondering die hen ten deel valt.
Al snel wordt duidelijk dat Hélena en Oscar behoorlijk van elkaar verschillen en ook ieder op eigen wijze de zaken die aan hen worden voorgelegd, beoordelen en daarmee omgaan. Ondanks hun verschillen ontstaat een warme vriendschap tussen beiden. De rechtszaken die tijdens hun opleiding de revue passeren geven een aardig beeld van de reikwijdte van het recht en de variëteit van het werk. De wijze waarop Hélena en Oscar deze zaken ieder op hun eigen manier oppakken laat zien dat er niet slechts één benadering is, maar dat recht op verschillende manieren zijn beloop kan hebben.
Het zijn met name zaken rondom de kinderopvangtoeslag waar dit verschil tot een bijna onoverbrugbaar meningsverschil leidt. Tijdens de opleiding probeert Oscar Hélena nog te ondersteunen in haar queeste om de hogere rechters ervan te overtuigen dat de wijze waarop de Belastingdienst de te veel uitgekeerde kinderopvangtoeslag terugvordert tot zeer onrechtvaardige situaties leidt. Dit blijkt tot grote frustratie van Helena tevergeefs. Het verschil in zienswijze rond dit onderwerp komt ook later weer aan de orde wanneer Hélena als officier van justitie en Oscar als strafrechter zich moeten buigen over een strafzaak tegen een moeder die ten onrechte kinderopvangtoeslag heeft ontvangen. Handelde zij nu strafbaar of niet?
Herinneringen
Tegenspraak is opgedragen aan alle raio’s. Ik denk dat het zeker voor alle rechters en officieren van justitie die als raio zijn begonnen, een boek is dat veel herinneringen zal doen herleven. De vraag is hoe interessant het boek is voor mensen die niet als raio in de magistratuur terecht zijn gekomen. Een vraag die ik moeilijk kan beantwoorden, omdat ook ik – net als Hélena en Oscar – raio ben geweest. Toch denk ik dat het voor iedereen die nieuwsgierig is naar de manier waarop onze magistraten werden en deels nog worden opgeleid, een mooie inkijk geeft.
Het boek maakt duidelijk dat begrip van elkaars werk en wereld belangrijk is. Waar de raio-opleiding de mogelijkheid bood aan een beginnende magistraat om alle kanten van het rechtsbedrijf te leren kennen, geeft dit boek juist ook aan anderen de mogelijkheid om een glimp op te vangen van de wereld van de (jonge) magistraten en hun werk.
De personages zijn wat voorspelbaar. Hoe leuk was het geweest als de technocraat Oscar officier van justitie was geworden?
Het is een boek dat lekker wegleest en op een luchtige manier een aantal zaken bespreekt. Die hadden wel iets meer kunnen worden uitgewerkt, waardoor het verhaal ook voor niet-juristen invoelbaarder zou zijn. De wijze waarop Oscar en Hélena met de verschillende zaken omgaan, geeft in ieder geval op een mooie manier weer hoe in het dagelijks leven van de rechtspraak heel zware onderwerpen met een enorme impact worden afgewisseld met humor en alledaagse beslommeringen.
- Pluspunt: inkijk in de voor de meeste mensen redelijk verborgen wereld van magistraten
- Minpunt: het mist diepgang; de personages zijn wat voorspelbaar
Het boek Tegenspraak, van Pamela Guldie & Ernestine Hoegen, uitgeverij Spectrum, krijgt drie van de vijf sterren.
Anouk Paulus is landelijk advocaat-generaal cybercriminaliteit en werkzaam bij het Ressortparket Den Haag. Daarnaast werkt ze bij SSR, waar ze het cybercurriculum vormgeeft.
