Desinteresse, desinvestering en devaluatie. Verbeter het imago van recht en rechtspraak

Delen:

“Misschien dat medici een beter imago hebben dan rechters, maar dat komt omdat wij altijd over een conflict tussen twee partijen moeten oordelen.” Dit zei de voorzitter van het Spaanse hooggerechtshof naar aanleiding van internationale kritiek in de aanloop naar het proces tegen de Catalaanse separatisten dat de Spaanse rechtspraak niet onafhankelijk zou zijn.

Qua onafhankelijkheid scoort de Nederlandse rechtspraak in de internationale lijstjes steevast hoog. Maar dan gaat het niet over onafhankelijkheid in financieel opzicht. Geld, geld, geld. Onze rechtspraak wordt gegijzeld door de framing dat het te veel kost en te weinig oplevert.

De newspeak is dat burgers hun conflicten zelf moeten oplossen, Procederen? Bah. Het tournooimodel “is niet meer van deze tijd” en moet worden ontmoedigd. De vervuiler betaalt. Dus is het griffierecht verhoogd en wordt  in de gefinancierde rechtsbijstand niet geïnvesteerd, terwijl dat volgens meerdere commissies van deskundigen dringend noodzakelijk is. Een senator noemde deze week de nieuwe plannen van de minister van rechtsbescherming treffend “een Potemkimdorp”.

Het gevolg is minder rechtszaken en nog minder geld. Want de financiering van de rechtspraak werkt op basis van stukloon. Volgens de Boston Consulting Group kan de rechtspraak zichzelf niet meer uit het financiële moeras trekken. De KEI-kater van € 200 miljoen en jaarlijks tekort van € 50 miljoen. Dat blijft, ook als er meer (nog meer?) rechtbanken zouden sluiten.

Minder rechtspraak ondergraaft het onderling maatschappelijk vertrouwen. Zelfredzaamheid is in een wereld waarin de ongelijkheid in kansen groter wordt, een illusie. Het tournooimodel blijft, verhardt en escaleert in de vorm van digitale tribunalen en schandpalen op sociale media. Zonder waarborgen voor een eerlijk proces.

Het pennywise pound foolisch van de korte termijn, miskent de kracht van een vitale rechtspraak als publiek forum. Als platform voor alle meningen, belangen en inzichten van individuen, ondernemers, belangengroeperingen of de overheid. Als een democratische praktijk. Aldus A-G Ruth de Bock in een pleidooi om de rechter juist meer te belasten. Over wat in het maatschappelijk verkeer betaamt. Dat arrest en de talloze andere arresten over die betamelijkheid die in de afgelopen eeuw het licht zagen, zijn voor het onderling maatschappelijk vertrouwen onbetaalbaar. Omdat daarmee geschillen zijn voorkomen of   door burgers zelf zijn opgelost.

Deze onzichtbare schaduwwerking van het recht vergt meer interesse en investeringen in de rechtspraak, van hoog tot laag. Want het besef dat men uiteindelijk terecht kan bij een laagdrempelige buurtrechter, waarover nu wordt gesproken (die hadden we al: de kantonrechter, maar veel kantongerechten moesten sluiten), is voor die schaduwwerking net zo waardevol als een baanbrekend arrest van de Hoge Raad.

Delen:

Het belangrijkste nieuws wekelijks in uw inbox?

Abonneer u op de Mr. nieuwsbrief: elke dinsdag rond de lunch een update van het nieuws van de afgelopen week, de laatste loopbaanwijzigingen en de recentste vacatures. Meld u direct aan en ontvang elke dinsdag de Mr. nieuwsbrief.

Meest gelezen berichten

Van onze kennispartners

Juridische vacatures

Scroll naar boven