Het afgelopen jaar waren er volop belangrijke ontwikkelingen in het strafrecht en het strafprocesrecht. Niet alleen in de jurisprudentie, maar ook in de wet- en regelgeving. In de cursus Actualiteiten straf(proces)recht komen ze aan bod. Wat zijn de belangrijkste actualiteiten voor de dagelijkse praktijk van de strafrechtadvocaat? Docent Henny Sackers licht alvast een tipje van de sluier op.
Wat is de opzet van de cursus ‘Actualiteiten straf(proces)recht’?
“De cursus bestaat uit drie delen en wordt gegeven door drie docenten. Het eerste deel, actualiteiten materieel strafrecht, wordt door Ad Machielse verzorgd. Piet Hein van Kempen verzorgt het tweede deel: actualiteiten strafprocesrecht. In het derde deel staan de actualiteiten in het bijzonder strafrecht en het penitentiair recht centraal; die onderwerpen behandel ik.”
“De cursus is vooral bedoeld voor strafrechtadvocaten. We praten hen bij over de belangrijkste en opvallendste actuele gebeurtenissen in het strafrecht en het strafprocesrecht van het afgelopen jaar en houden daarbij nadrukkelijk rekening met de dagelijkse praktijk. Dat betekent bijvoorbeeld dat we de deelnemers ook veel praktische tips geven.”
Ontvangen de deelnemers ook dit jaar weer de Kroniek van het strafrecht?
“Jazeker. Rond april verschijnt de inmiddels alweer 33e editie van de Kroniek van het strafrecht. Tijdens de cursus gaan we in op de onderwerpen uit deze kroniek over 2019. Aan bod komen recente uitspraken, nieuwe wetgeving en komende wetgeving. Voor de deelnemers is het interessant dat zij als een van de eersten een exemplaar ontvangen.”
Welke uitspraken komen zeker aan bod?
“In 2019 zijn er verschillende belangrijke uitspraken gedaan. Zo heeft de Hoge Raad zich gebogen over de Mr. Big-methode; een vergaande opsporingsmethode. Wanneer en onder welke voorwaarden mag de overheid daarvan gebruik maken? Het is een uitspraak die richtinggevend is voor de strafrechtpraktijk. Voor euthanasiekwesties is dat het arrest van de Hoge Raad in de zogenoemde Heringa-zaak. Daarin heeft de Hoge Raad bepaald dat euthanasie, onder voorwaarden, alleen door artsen kan worden uitgevoerd. Verder heeft de Hoge Raad in 2019 een arrest gewezen over het consultatierecht en de verhoorbijstand; zeer relevant voor strafrechtadvocaten. Uiteraard staan we ook stil bij de ontwikkelingen rondom schaderegelingen voor slachtoffers. De Hoge Raad heeft daarover in mei 2019 een belangrijk overzichtsarrest gewezen. In de cursus geven we naar aanleiding van deze en andere uitspraken praktische tips en handreikingen voor de dagelijkse praktijk van de strafrechtadvocaat.”
Welke actuele ontwikkelingen kunt u nog meer noemen?
“Het afgelopen jaar zijn verschillende zaken uitgebreid in het nieuws geweest. Dat geldt voor genoemde Heringa-zaak, maar bijvoorbeeld ook voor de uitspraak waarbij Holleeder een levenslange gevangenisstraf heeft gekregen, en voor de veroordeling van de daders van de diamantroof op Schiphol. De moord op advocaat Derk Wiersum veroorzaakte een schok in Nederland. De moord roept onder andere vragen op over het inzetten van kroongetuigen. Ook daarop gaan wij tijdens de cursus in.”
“En dan zijn er recent nog verschillende wetten in werking getreden die van belang zijn voor strafrechtadvocaten. Een voorbeeld is de Wet forensische zorg die per 1 januari 2020 de oude Wet Bopz heeft vervangen. Deze wet maakt het makkelijker om mensen die voldoen aan het criterium van ‘verward persoon’ tegen hun wil op te nemen. En om het hacken van computerbestanden door criminelen tegen te gaan is de Wet computercriminaliteit III ingevoerd; het biedt de politie belangrijke instrumenten om op te kunnen treden.”
Welke onderwerpen hebben uw speciale aandacht?
“Ik verzorg het cursusonderdeel over het penitentiaire recht. Daarin is per 1 januari 2020 sprake van een stelselherziening. Per deze datum is namelijk niet langer het OM belast met de tenuitvoerlegging van straffen en maatregelen, maar ligt die bevoegdheid bij de minister. Het feit dat de minister bevoegd is, betekent dat hij verantwoordelijk is voor individuele strafzaken, maar het betekent ook dat de Tweede Kamer de minister ter verantwoording kan roepen over een individuele kwestie. Daarover zullen we in de toekomst zeker meer horen.”
“Ook het zeer actuele ondermijningsvraagstuk, de ontwrichting van de samenleving door criminaliteit, heeft mijn speciale aandacht. In dat kader zijn er verschillende wetswijzigingen in de maak: de Wet wapens en munitie, de Opiumwet en de Drank- en Horecawet worden gewijzigd. Ook dat is relevante informatie voor advocaten. Want wat betekenen de wijzigingen bijvoorbeeld voor de opsporingsmethoden en de strafmaat? Goed om je daarop voor te bereiden.”
“De ontwikkelingen in het strafrecht en het strafprocesrecht zijn legio, dat is wel duidelijk. In deze cursus brengen wij ze helder in kaart en geven praktische tips; ideaal voor strafrechtadvocaten en andere professionals in de handhavingspraktijk die hun kennis actueel willen houden.”
De cursus ‘Actualiteiten straf(proces)recht’ vindt plaats op 14 april in Nijmegen. Bekijk hier het programma
