‘Wat zou PDF betekenen?’, vroeg laatst een van onze überjurken in Den Haag zich af. PostDuiF? Per Direct Faxen? Papierloos Dus Fout? Onze huisbejaarden snappen het niet. In ieder geval niet de AG.
Deadlines zijn prima, vooral voor de wederpartij natuurlijk. Ondertussen zijn ze vreselijk, vooral als je ze niet haalt. Een advocaat werd onlangs gered door de bel toen hij/zij op de laatste minuut van de laatste dag van de cassatietermijn naar de griffie faxte dat de griffier cassatie moest aantekenen. Op 16:59 begon de fax. Om 17:01:39 eindigde de fax. Nou is het natuurlijk kansloos dat een gerechtelijk ambtenaar nog een seconde langer aanwezig is dan 17.00 uur, dus de fax bleef van 17:01:39 tot de volgende ochtend 9.00 uur precies op het apparaat liggen. De griffier zette in zijn akte dat het hoger beroep vijftien dagen na de uitspraak was ingesteld.
De AG – ook niet van gisteren, of eigenlijk juist wel – constateerde dat de fax dus te laat was binnengekomen, dus niet-ontvankelijk. Maar dat moet ik de rechters in Verzorgingstehuis ‘In Den Hogen Raad’ nageven – de fax snappen ze wel. 17.00 uur is 17.00 uur. Als op de fax staat 16.59 dan is het nog geen 17.00. Tot aan die genadeloze dubbel-nul moet iedere ambtenaar paraat staan naast de gerechtelijke fax. Alleen dubbel nul is license to kill. Cassatie tóch ontvankelijk (Hoge Raad, 5 februari 2019, ECLI:NL:HR:2019:173).
Televisie op zwart
Maar dat is de fax, zo’n lekker log rechthoekig apparaat met zo’n ouderwets knopje dat oplicht als het aanstaat. Hoewel − misschien is het lampje nét iets te modern voor de Hoge Raad. Nee, dan e-mail. Dat is van den duivel. Dat komt onzichtbaar door de lucht, denken ze in Den Haag, dus dat kan niet goed zijn, zeker niet na sluitingstijd. Dan is er niemand meer om de lucht te controleren. Bovendien gaan om 17.00 uur precies alle beeldschermen op zwart, en zoals iedere Hoge-Raad-rechter weet: op zo’n televisie op zwart komen geen berichtjes meer binnen. Dat gebeurt alleen als de stekker in het stopcontact zit.
Tenminste, dat lijkt de redenering. Een boef zonder advocaat en zonder ervaring besloot op de laatste dag van zijn beroepstermijn dat hij hogerop wilde. Het is een Limburger, die zijn de Albert Heijn gewend, waar je overal in het land hetzelfde pak melk kunt halen, en de NS, waar je overal op dezelfde trein stapt. Dus in al zijn eenvoud stapt hij naar zijn lokale griffie om daar te horen dat hij toch écht bij de rechtbank Utrecht moet zijn. Tja. Wat nu?
Hij belt naar Utrecht, krijgt een mailadres en stuurt die avond om 19.46 uur een mailbericht. De griffier informeert hem nadien dat de handtekening ontbreekt en die stuurt hij veel later na. Is de Limbo ontvankelijk?
Stenen tafelen
Niet volgens het Hof Arnhem. 17.00 uur is schluss. Finito. Ook voor Zuid-Limburgers, waar alles vijftig jaar later gebeurt dan in de rest van Nederland, waar alles vijftig jaar later gebeurt dan in de rest van de wereld. Vervolgens tekent Limbo cassatie aan bij de Hoge Raad – per fax neem ik aan. Daar komt de aap uit de mouw (conclusie advocaat-generaal, 15 januari 2019, ECLI:NL:PHR:2019:38).
In 408/449 Sv staat enkel dat binnen veertien dagen ‘ter griffie’ hoger beroep moet worden ingesteld. De Hoge Raad is in 1963 vast gaan houden aan de openingstijden van de griffie, omdat het schijnbaar voorkwam dat appellanten om 23.59 uur aanbelden bij het woonhuis van de griffier om daar nog snel even hoger beroep aan te tekenen. Snap ik, maar dat is 55 jaar geleden. Vorige eeuw. Wetten stonden toen nog op stenen tafelen. Bovendien: wie heeft er nog een fax tegenwoordig? E-mailers worden gediscrimineerd.
Desondanks houdt de AG vast aan ‘vroegâh’, vanwege “als zodanig te koesteren bestendigheid”. Veranderen? Niet nu al, zegt hij. Al?
Mag ik hol lachen, AG? Ik nodig u uit voor het museum. Daar laat ik u achter. Toedeloe!
