EU-lidstaten mogen de deelneming van zuiver financiële investeerders in het kapitaal van een advocatenvennootschap verbieden. Dat besliste het Europees Hof van Justitie in december 2024 in de zaak Halmer Rechtsanwaltsgesellschaft (Halmer/BRAK, C295-23). Nederlandse advocaten stonden al niet te springen bij het idee dat externe financiers een vinger in de pap kregen bij advocatenkantoren.
Goede afweging
Toch is hiermee niet het laatste woord gezegd. De advocatuur is op zoek naar ‘alternatieve bedrijfsstructuren’. Het onderzoek van de commissie-Winter is voor de algemene raad van belang om een goede afweging te kunnen maken over een mogelijke wijziging van de regelgeving over samenwerkingsverbanden met advocaten die dergelijke alternatieve bedrijfsstructuren structureel mogelijk kan maken.
Kernwaarden
In dit onderzoek worden bestaande en nieuwe alternatieve bedrijfsstructuren onderzocht in relatie tot de vijf kernwaarden van de advocatuur. Met name de kernwaarden onafhankelijkheid, partijdigheid en vertrouwelijkheid zijn daarbij van belang. Daarnaast wordt onderzocht welke waarborgen nodig zijn voor de bescherming van die kernwaarden. Daarbij zal de commissie de Halmer/BRAK-uitspraak in het onderzoek betrekken. Dat geldt ook voor het huidige experiment rechtsbijstandsverzekeraars: ook dat neemt de commissie mee. Dit experiment wordt met twee jaar verlengd, tot 1 januari 2028, zo besloot het college van afgevaardigden op 24 juni 2025.
Commissie
Naast Jaap Winter als voorzitter nemen ook deel de hoogleraren Femke de Vries (bijzonder hoogleraar toezicht, Rijksuniversiteit Groningen), Jan Broekhuizen (bijzonder hoogleraar advocatuur, Universiteit van Amsterdam), Barbara Baarsma (hoogleraar toegepaste economie, UvA) en Leen Paape (hoogleraar corporate governance, Nyenrode Business University). De commissie streeft ernaar om in het eerste kwartaal van 2026 haar bevindingen aan de algemene raad aan te bieden.
Commissievoorzitter
Voorzitter Jaap Winter was eerder advocaat en partner (De Brauw Blackstone Westbroek) en jurist van de Raad van Bestuur bij Unilever. Sinds 1999 is hij hoogleraar internationaal ondernemingsrecht, eerst was hij dat aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en vanaf 2005 aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 2017 is hij tevens hoogleraar aan de Vrije Universiteit. Winter was in 2023 verkenner werkdruk bij de rechterlijke macht.
