Een groot aantal deurwaarderskantoren dreigt ten onder te gaan. Het gaat hierbij om kantoren die werken op basis van de zogenoemde derdenparticipatie, bijvoorbeeld van rechtsbijstandverzekeraars. Er bestaat namelijk een reële kans dat de minister van Veiligheid en Justitie deze inmiddels wijdverspreide praktijk binnen deurwaardersland zal verbieden.
Half juni onthield de minister zijn goedkeuring aan de verordening van de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) die derdenparticipatie van deurwaarderskantoren moet regelen. De reden hiervoor was dat de verordening de onafhankelijkheid en onpartijdigheid die voor de goede ambtsuitoefening van de deurwaarder vereist is onvoldoende waarborgt. Deze beslissing moest voor de KBvG geen verrassing zijn geweest aangezien het zogeheten ‘Genootschap van Onafhankelijke Gerechstdeurwaarders’ hiervoor anderhalf jaar geleden al waarschuwde (klik hier, hier en hier). Deze actiegroep – die naar eigen zeggen werd gesteund door een derde van alle deurwaarders – verzette zich met hand en tand tegen de verordening. Dat leidde tot veel gekibbel binnen de beroepsgroep, maar haalde uiteindelijk niets uit. De Ledenraad, het hoogste orgaan van de KBvG, ging eind december vorig jaar akkoord met de regeling en stuurde het naar de minister ter goedkeuring.
Overwinning
Maar nu lijkt het Genootschap de minister dus op zijn hand te hebben. De woordvoerder van het Genootschap Michel Baudoin noemt het een overwinning. Maar hij zegt daarbij ook dat het wel te verwachten was. “Voorlopig blijft nu de oude verordening, die derdenparticipatie tot 49% toestaat, van kracht. Maar in dat dossier heeft de minister destijds al aangegeven meer te voelen voor de zogeheten ‘nuloptie’, volledige uitsluiting van derden. Dit besluit lag dus in de lijn der verwachting.”
Nu de minister in het besluit heeft aangegeven te overwegen de onafhankelijkheid en zo mogelijk de waarborgen daarvoor in de Gerechtsdeurwaarderswet op te nemen, lijkt een algeheel verbod op derdenparticipatie niet ver weg meer. Dit tot groot genoegen van het Genootschap, die zich hiervoor actief zal inzetten als daarvoor brede steun is binnen de beroepsgroep. Een jaar geleden hief het Genootschap zichzelf op omdat het geen realistische mogelijkheden meer zag om op democratische wijze de Ledenraad op andere gedachte te brengen. Nu de kaarten weer open liggen, heeft Baudoin (die zelf oud gerechtsdeurwaarder is) met drie ‘actieve’ deurwaarders het initiatief weer opgepakt. Op dit moment verifiëren ze hoeveel deurwaarders zich achter hen scharen. Baudoin: “Bij voldoende steun zetten we de schouders eronder en hopen wij de minister te kunnen overtuigen dat derdenparticipatie op geen enkele wijze te verenigen is met de positie van de deurwaarder in ons rechtsbestel.”
Als dat verbod er inderdaad komt, zal dat grote (financiële) gevolgen hebben voor de praktijk. Derdenparticipatie, door bijvoorbeeld rechtsbijstandverzekeraars, is namelijk al heel wat jaren bij veel kantoren een feit. Er wordt wel gezegd dat onvoldoende managementkwaliteit en onvoldoende kapitaal binnen de deurwaarderskantoren een reden zijn om voor inbreng van derden te kiezen. Dit stelsel terugdraaien, brengt aanzienlijke risico’s met zich mee. Volgens het Genootschap zit het er dik in dat kantoren dan in de problemen komen en ten onder zullen gaan. Dat vindt het Genootschap spijtig, maar zegt daarbij dat ‘soms pijn moet worden gevoeld om alles weer binnen behoorlijke en zuivere proporties te krijgen’.
Ministersoplossing
John Wisseborn, voorzitter van de KBvG, vertelt dat de Ledenraad tegen het besluit van de minister in beroep is gegaan. “De Ledenraad vindt de verordening nog altijd de beste regeling.” Wanneer de zaak zal worden behandeld door de bestuursrechter is nog niet bekend. Wisseborn vreest niet voor een verbod op derdenparticipatie. “We weten nog niet wat de minister zal beslissen. Het kan zijn dat hij zijn eerdere uitgesproken wens tot de nuloptie volgt. Maar over een dergelijke keuze zal hij eerst nog in debat moeten met de Kamer.” Hij voegt daaraan toe: “Mocht de minister inderdaad daartoe beslissen, dan is het voor iedereen duidelijk dat het zijn oplossing is. Als dit leidt tot problemen in de praktijk dan weet iedereen in ieder geval dat het door hem is veroorzaakt.”
