De civiele kamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden is de winnaar van de Klaretaalbokaal. De uitspraak waarin het hof de Nederlandse tak van motorclub de Bandidos verbiedt, is volgens de jury de meest in begrijpelijke taal geschreven uitspraak van 2018.
“Deze uitspraak bewijst dat je ook een juridisch ingewikkelde kwestie duidelijk en begrijpelijk op papier kunt zetten”, aldus jurylid Joyce Lie, rechter in de rechtbank Oost-Brabant (tevens bekend als Judge Joyce op social media). “Het is heel knap zoals de raadsheren en griffier dat in deze zaak hebben gedaan.”
De winnaars kregen de bokaal uitgereikt door juryvoorzitter Maarten Feteris, president van de Hoge Raad. Naast Feteris en Lie maakten onder andere de Rotterdamse strafrechter Jacco Janssen en Telegraaf-rechtbankverslaggeefster Saskia Belleman deel uit van de jury.
Leeswijzer
De winnende uitspraak legt niet alleen moeilijke juridische kost helder uit volgens het juryrapport, zij heeft ook een duidelijke opbouw. De beslissing wordt al in het begin genoemd, en daarna geeft het hof een soort leeswijzer, waarin wordt uitgelegd welke stappen in de uitspraak worden genomen: “Hierna wordt uitgelegd hoe het hof tot dat oordeel is gekomen. Maar eerst zal het hof weergeven wat hierover in de wet staat, welke verzoeken het OM heeft gedaan, wat de rechtbank heeft beslist, en wat de partijen in hoger beroep willen.” Lie: “Dat maakt dat de lezer meteen weet waar hij aan toe is en goed door de tekst wordt geleid.”
Jargon zoveel mogelijk vermeden
Ook een pluspunt van deze uitspraak vindt de jury dat juridisch jargon zoveel mogelijk is vermeden, vertelt Lie. Stukken zijn niet ‘overgelegd aan het hof’, maar het hof heeft ze ‘gekregen’. Iemand is naar de zitting gekomen, in plaats van ‘ter zitting verschenen’. ‘Wat er in de wet staat’ wordt gebruikt in plaats van ‘het toepasselijk wettelijk kader’. Lie: “Al dat soort juridische woorden en termen hebben ze in gewoon Nederlands opgeschreven. De tekst laat daardoor niets aan duidelijk te wensen over.”
Flinke kluif
De jury, onder leiding van president van de Hoge Raad Maarten Feteris, had een flinke kluif aan de beoordeling. Er waren ruim dertig uitspraken door Rechtspraakmedewerkers genomineerd. De onderwerpen waren zeer divers: van het uiterlijk van Zwarte Piet tot Emile Ratelband die zijn gevoelsleeftijd geregistreerd wilde zien en van een kapotte jacuzzi tot het kappen van een waardevolle beuk. Alle rechtsgebieden waren vertegenwoordigd, maar er zaten weinig uitspraken van hogerberoepscolleges bij: één van een gerechtshof en één van de Raad van State.
Een eervolle vermelding ging naar een uitspraak van een kinderrechter van de rechtbank Noord-Nederland. Het bijzondere aan deze uitspraak is dat het kind waarover het gaat rechtstreeks wordt aangesproken.
Olievlekwerking
De Klaretaalbokaal werd voor de derde keer uitgereikt. De bokaal is een van de initiatieven om het gebruik van heldere taal in de rechtspraak te stimuleren. Lie, drijvende kracht achter de bokaal, heeft het idee dat er een kentering gaande is op dit gebied. “Je ziet steeds meer duidelijk opgeschreven uitspraken. Vooral van bepaalde rechtbanken die daar aandacht aan besteden. Zo heb je in Amsterdam bij bestuursrecht het project WIEB: wat ik eigenlijk bedoel. Sindsdien zijn de bestuursrechtelijke uitspraken daar kraakhelder.”
Ze heeft het idee dat het bestaan van de Klaretaalbokaal ook een bijdrage levert aan de bewustwording bij Rechtspraakmedewerkers van het belang van duidelijke taal. “We hopen als jury op een olievlekwerking. Het zou mooi zijn als alle uitspraken zo begrijpelijk worden opgeschreven dat we onszelf overbodig maken.”
