Welke banden heeft u met Suriname?
“Ik ben er geboren. Op m’n zesde ben ik met mijn ouders naar Nederland verhuisd. Suriname was lange tijd een vreemd land voor me, ik had er niks mee. In 1997 werd ik benoemd tot notaris, als eerste van niet-Nederlandse afkomst. Ik kreeg veel gelukstelegrammen uit Suriname. Toch deed ik er toen nog weinig mee. Toen onze dochter in 2012 de middelbare school afrondde, gingen we er naartoe: ik wilde de kinderen het land laten zien. Daar werd ik door de juridische gemeenschap hartelijk ontvangen, en gaf er een lezing waarvoor veel media-aandacht was. Vanaf dat moment is de band weer gegroeid. Ik ben er nu ook docent aan de postdoctorale opleiding voor juristen, we onderwijzen advocaten, notarissen en overheidsjuristen. Ook ben ik betrokken geraakt bij het Surinaams Juristenblad.”
Wanneer kwam het idee op om die betrokkenheid meer vorm te geven?
“Dat was zo’n vijf jaar geleden. Ik merkte steeds meer dat de beperkte schaalgrootte voor juristen een belemmering was. Omdat er relatief weinig zijn was het publiceren van boeken voor uitgevers een financieel risico. Dat greep me aan. Ik praatte er veel met anderen over maar het schoot nog niet zo op. Vorig jaar heb ik er meer vaart achter gezet en in april 2023 is de Stichting Vrienden van het Surinaamse recht opgericht. We hebben al veel positieve reacties gehad waar we blij en stil van werden. Zo kregen wij bijvoorbeeld een warme brief van de voorzitter van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB), waarin zij te kennen gaf dat de KNB ook een steentje wil bijdragen aan dit goede doel.”
Wat gaat de stichting doen?
“Wat we in ieder geval niet gaan doen: politiek bedrijven. We zijn volstrekt apolitiek. In het bestuur en ook onder de aangeslotenen zitten mensen die het belangrijk vinden het recht in Suriname verder te ontwikkelen. We treden vooral dienend op. We leggen bij het Surinaamse Hof van Justitie, onderwijsinstituten en beroepsorganisaties onze oor te luister om na te gaan waar we wat kunnen faciliteren. Dat kan zelfs gaan om inzamelingsacties. Het komt wel vaker voor dat Nederlandse rechters en raadsheren naar Suriname gaan om te helpen met het schrijven van vonnissen en arresten. Zij zien waarmee Surinaamse rechters kampen. Zo zijn er privédonaties gedaan, zoals een laptop. De president van het Hof van Justitie van Suriname zei me: daar zijn we natuurlijk heel blij mee maar we willen liever niets aannemen van particulieren. Procespartijen kunnen denken dat een vonnis een bepaalde richting uitvalt door dergelijke schenkingen. Als Nederlandse juristen iets willen betekenen, dan kan dat beter via een organisatie ertussen. Nu gaan we in Nederland mensen in kaart brengen en mobiliseren die liefde hebben voor het Surinaamse recht. Hopelijk kunnen we op hen een beroep doen. Zij kunnen bijvoorbeeld artikelen schrijven voor het Surinaams Juristenblad. Dan is dat smoelenboek voor juristen in Suriname ook interessant: ze weten wie ze kunnen benaderen. Dus we kijken waar behoefte aan is en proberen daarin te voorzien. Dat gaat om middelen én intellectuele bagage.”
In hoeverre lijkt het Surinaamse recht op het Nederlandse?
“Tot 1975 was Suriname een Nederlandse kolonie en gold daar het toenmalige Nederlandse Burgerlijk Wetboek. Ons oud-BW is er nog steeds van kracht, maar het is wel op z’n Surinaams doorontwikkeld. De Asser-serie en uitspraken van Hoge Raad hebben in Suriname veel betekenis voor de rechtsontwikkeling. In Suriname wordt gewerkt aan een nieuw BW dat voor 95 procent is geënt op het Nederlandse BW. Op bepaalde punten is het zelfs moderner: in het wetsontwerp wordt de legitieme portie zelfs afgeschaft en wordt aandacht besteed aan de positie van ongehuwd samenwonenden als hun relatie eindigt. De Nederlandse en Surinaamse rechtsfamilies gaan dus heel erg op elkaar lijken. Juist daarom kunnen Nederlandse juristen veel betekenen voor Suriname – andersom trouwens ook.”
Hoe gaat u de activiteiten promoten?
“We hebben een sterk comité van aanbeveling. Daarin zitten nu vier mensen: Lilian Gonçalves, de Surinaamse mensenrechtenactivist en voormalig staatsraad, advocaat-generaal bij de Hoge Raad Lodewijk Valk, die ook redactieadviseur is bij het Surinaams Juristenblad, jurist en presentator Humberto Tan en Marilyn Haime, die weer in het hoofdbestuur van Amnesty International zit.”
Wat gaat er 29 juni gebeuren?
“Dan is de kick off. De president van de Hoge Raad – die ons een zittingszaal ter beschikking stelde –, de procureur-generaal bij de Hoge Raad en Lilian Gonçalves houden een speech. Keynote speaker is Hugo Fernandes Mendes, auteur van het handboek over Surinaams staatsrecht. We hopen op veel bekendheid en dan kan de bal echt gaan rollen.”
